حضرت زهرا سلام الله علیها و کنشگری زن مسلمان

بسم الله الرحمن الرحیم

یکی از مسائلی که بویژه بعد از انقلاب بسیاری از اذهان متدینان و روشنفکران را به خود مشغول داشته است، موضع اسلام در قبال کنشگری زن است:

یک وضعیت برای زن هست که به دوره سنتی نسبت می‌دهند که وضع مطلوب برای زن این است که اساسا کنشگری اجتماعی نداشته باشد و گوشه خانه و محبوب شوهرش بماند؛ به تعبیر شهید مطهری، زن در این دوره گرانبها بود، اما همچون شیء گرانبها بود، و نه به عنوان انسان کنشگر.

در یکی دو قرن اخیر و بعد از تحولات مدرنیته و نهضت احیای حقوق زنان که ذیل عنوان «فمینیسم» رقم خورد عملا دو الگو برای کنشگری زن مطرح شد: یکی الگوی خود فمینیسم، که ناخودآگاه الگوی اصلی انسان را مرد می‌دانست، و لذا الگوی کنشگری زن را در انجام کنشگری‌های مردانه می‌دید؛ در این الگو، به تعبیر شهید مطهری انسان بودنش از حیث اجتماعی جدی گرفته شد، اما چون زن بودن زن به حاشیه رفت خروجی‌اش «انسان بی‌بها» شد. اگر سیمون دوبوار کتاب «جنس دوم» را نوشت که به زنان هشدار دهد که از این وضعیت درآیند، عملا با مسیری که پیشنهاد کرد، زن بر اساس همان ضوابط مردانه خودشان برای کنشگری (یعنی به دست گرفتن مناصب سیاسی و اقتصادی و …) هنوز جنس دوم است. دومی الگوی سرمایه‌داری بود، که این فرصتی که فمینیستها پیش آوردند جدی گرفت؛ و کوشید زن بودن زن را جدی بگیرد، اما نه در افق انسانیت (زیرا تنها الگوی انسان در غرب، همچنان الگوی مردانه بود)، بلکه در افق جنسی؛ یعنی با تقویت نگاه سرمایه‌ای به همه امور، زن را به مثابه کالای جنسی در نظر گرفتند، یا حداکثر به عنوان سرمایه‌داری که سرمایه‌اش امر جنسی است؛ کنشگری او بیش از اینکه انسانی باشد جنسی شد؛ یعنی آزاد شدن استفاده از سرمایه جنسی او برای همگان و برای رونق بازار مصرف! این را اگر بخواهیم با ادبیات شهید مطهری نام‌گذاری کنیم این است که در این الگو، زن به بهانه کنشگر بودن، هم گرانبها بودنش را از دست داد و هم انسان بودنش را.

اما در اسلام وجود حضرت زهرا س به ما نشان داده که اولا زن در منظر اسلام کنشگر است نه صرفا حاشیه و در پستوی خانه و منفعل؛ و ثانیا کنشگری است که جنسیتش (زنانگی‌اش) در کنشگری‌اش باید جدی گرفته شود؛ اما نه وجه جنسی بودن وی؛ بلکه این وجه اصلا نباید در کنشگری وی وارد شود.

در فاطمیه دوم سال ۱۴۴۴ (۲ تا ۶ دیماه ۱۴۰۱) در هیات وابسته به موسسه جوانان آستان قدس رضوی کوشیدم موضوع کنشگری زن مسلمان را با استفاده از الگوی شخصیتی حضرت زهرا سلام الله علیها طرح کنم. جلسه اول و دوم عمدتا تلاش شد معنای ناصواب کنشگری زن در غرب (با دو الگوی فمینیستی و سرمایه‌داری) شرح داده شود (البته در جلسه دوم هم با مرور سریعی بر مباحثی که در فاطمیه اول گفته بودم درباره جایگاه حجاب برای ارائه کنشگری خاص زن مسلمان نکاتی بیان شد)؛ جلسه سوم و چهارم با توجه به دو مفهوم «حیا» و «مادری» تلاش شد الگوی کنشگری زنانه از منظر اسلامی تبیین شود؛ و در جلسه پنجم هم برخی از احادیث را که عده‌ای از آن مطلوبیت عدم کنشگری زن برداشت کرده‌اند شرح داده شد که چه سوء تفاهمی در فهم آن احادیث رخ داده است.

مجموعه فیلمهای این جلسات را در عماریار می‌توانید ببینید. همچنین در ادامه فایلهای صوتی و تصویری جلسات مذکور و سپس خلاصه‌ای از بحثهای هر جلسه (همراه با احادیثی که در جلسه مطرح شد) تقدیم می‌شود

دانلود فایل صوتی جلسه اول ؛؛؛ فایل تصویری جلسه اول در آپارات

دانلود فایل صوتی جلسه دوم ؛؛؛ فایل تصویری جلسه دوم در آپارات

دانلود فایل صوتی جلسه سوم ؛؛؛ فایل تصویری جلسه سوم در آپارات

دانلود فایل صوتی جلسه چهارم ؛؛؛ فایل تصویری جلسه چهارم در آپارات

دانلود فایل صوتی جلسه پنجم ؛؛؛ فایل تصویری جلسه پنجم در آپارات

ادامه مطلب حضرت زهرا سلام الله علیها و کنشگری زن مسلمان

Visits: 524

مدارای فاطمی (۲)

بسم الله الرحمن الرحیم

در ادامه بحثی که در فاطمیه اول امسال (۲۵ تا ۲۷ آذر ۱۴۰۰) در هیات لبیک مشهد (حسینیه هنر مشهد) مطرح شد (اینجا) در فاطمیه دوم (۱۵-۱۶ دی ۱۴۰۰) بحثی در حسینیه هنر تهران مطرح کردم که تاحدودی تلخیص و تکمیل آن بحث بود که در ضمن آن به برخی از شبهاتی که بحث قبل پدید آورده بود نیز پاسخ داده شد.

 

علاوه بر باز کردن زوایای بحث قبل، نکته‌ خاصی که در این بحث نسبت به بحثهای جلسات مشهد افزوده شد این نکته در سیره فاطمی بود که چگونه بین نگاه عقیدتی (که کاملا مرز ما را با عده‌ای از انسانها مشخص می‌کند) و نگاه جبهه‌ای (که به خاطر اهداف مشترکی مانند دشمن مشترک باید با همانان که مرز عقیدتی داریم همکاری کنیم) جمع کرد؛ نه به خاطر جبهه مشترک نسبت به مرزهای عقیدتی سستی بورزیم؛‌ و نه به خاطر مرز عقیدتی در جبهه متحد درگیری ایجاد کنیم.

 

دریافت فایل صوتی جلسه اول

دریافت فایل صوتی جلسه دوم

Visits: 254

تاملی در به شهادت رساندن دختر پیامبر ص (حضرت فاطمه زهرا س) توسط امت پیامبر ص!

بسم الله الرحمن الرحیم

به مناسبت سالروز شهادت حضرت زهرا س (فاطمیه اول) بحثی داشتم درباره آیه «فسلام لک من أصحاب الیمین» و روایت نبوی ذیل آن؛ که خداوند به پیامبرش می‌فرماید «آنان شیعیان تو هستند؛ که فرزندان تو از آن‌ها در سِلم و امان هستند از اینکه آنان را بکشند!»

برای دانلود فایل صوتی اینجا را کلیک کنید

متن احادیثی که در جلسه ارائه شده به شرح زیر است: ادامه مطلب تاملی در به شهادت رساندن دختر پیامبر ص (حضرت فاطمه زهرا س) توسط امت پیامبر ص!

Visits: 960

مشی اقتصادی مومن در سیره حضرت زهرا

بسم الله الرحمن الرحیم

به مناسبت ایام فاطمیه از اول تا سوم جمادی الثانی ۱۴۴۰ (۱۸-۲۰ بهمن) به همت هیات رایة الاحرار در مسجد حاج احمد همدان برنامه‌ای برگزار شد که سه جلسه با موضوع مشی اقتصادی مومنان در سیره حضرت زهرا سلام الله علیها مباحثی را مطرح کردم.

ادامه مطلب مشی اقتصادی مومن در سیره حضرت زهرا

Visits: 408

نقش حضرت فاطمه (س) در ابتر نماندن دین

باسمه تعالی

ایام فاطمیه به همه مسلمانان آزاده تسلیت باد. به مناسبت این ایام بحثهایی درباره حضرت زهرا سلام الله علیها در ۶ جلسه در مسجد میرزاتقی همدان ارائه شد که فایل صوتی آنها را به همراه خلاصه ای از آنها در ادامه آمده است. ادامه مطلب نقش حضرت فاطمه (س) در ابتر نماندن دین

Visits: 865