درس جامعه‌شناسی معرفت

بسم الله الرحمن الرحیم

بحثهای جامعه‌شناسی در ایران بشدت تحت تاثیر فضای انگلوساکسون است و لذا حوزه جامعه‌شناسی معرفت که یک حوزه باسابقه در فضای قاره‌ای (continental) است در ایران نسبتا ناشناخته است. شاید بهترین معرف این حوزه این باشد که بگوییم حوزه‌ تاملات فلسفی در عرصه جامعه‌شناسی است و اگر به چرخش فلسفه از وجودشناسی به معرفت‌شناسی توسط کانت اذعان کنیم، جامعه‌شناسی معرفت به نحوی چرخشی از معرفت‌شناسی کلاسیک به جانب خود ایجاد کرده و موضوع تاملات فلسفی را نسبت میان جامعه و معرفت (نه نسبت فرد و معرفت) قرار داده و لذا بتدریج کانون توجهات فلسفی خود را «زبان» قرار داده است. ادامه مطلب درس جامعه‌شناسی معرفت

Visits: 1917

هویت علم در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران

بسم الله الرحمن الرحیم

روز چهارشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۹ در چهارمین جلسه از سلسله وبینارهای تخصصی مدیریت آموزش عالی که در جمع اساتید و دانشجویان دکترای این رشته در دانشگاه تهران برگزار می‌شد بحثی داشتم درباره «هویت آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران» و به تبیین دو چالش مهم پیش روی نظام آموزشی کشور پرداختم.

این بحث بنوعی ادامه دو بحثی بود که قبلا داشتم با عناوین «رسالت آموزش و پرورش در گام دوم انقلاب» (ارائه شده در همایش گام دوم انقلاب در قم ۱۳۹۸) که بعدا در مجموعه مقالات این همایش منتشر شد)؛ و نیز سخنرانی «وحدت حوزه و دانشگاه» در سال ۱۳۹۹

دانلود فایل صوتی

Visits: 256

اقتضائات قانون‌گذاری برای نظام خانواده

بسم الله الرحمن الرحیم

دبیرخانه ملی دین و حکمرانی با همکاری کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی سلسله جلساتی را با عنوان نشست‌های راهبردی دین و قانون‌گذاری برگزار کرده است؛ که در هشتمین نشست سخنرانی‌ای ارائه کردم ناظر به اقتضائات قانون‌گذاری برای نظام خانواده.

ادعای اصلی این است که در اسلام نظام خانواده با سایر نظامات اجتماعی تفاوت بنیادینی دارد و هدف اولیه قانون در عرصه خانواده «تحقق مودت و رحمت» است؛ و تحقق «عدالت» صرفا برای جایی است که آن هدف اولیه تامین نشود؛ برخلاف نظامات اجتماعی که تحقق عدالت در آنها هدف اصلی است. عدالت با تثبیت حد و مرزها حاصل می‌شود، اما مودت و رحمت با برداشتن حد و مرزها؛ و اینها اقتضائات متفاوتی را در طراحی و وضع قوانین پیش می‌آورد که در الگوهای غربی اصلا وجود ندارد. متاسفانه چون خوانش قوانین اسلامی در کشور ما تحت هژمونی مدل غربی رخ می‌دهد همان قوانین هم دچار کارکرد معکوس می‌شود که نمونه‌اش را در قوانین ناظر به مهریه در کشور مشاهده می‌کنیم که به جای اینکه عاملی بر تقویت پیوندهای خانوادگی باشد موجب تخریب پیوندهای خانوادگی شده است.

در این نشست که روز سه‌شنبه ۷ بهمن ماه ۱۳۹۹ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد حدود ۱ ساعت دیدگاهی مطرح کردم که فهرست آن را در پاورپوینت ضمیمه می‌توانید ملاحظه کنید) و ادامه جلسه به پرسش و پاسخ گذشت.

دانلود فایل صوتی این نشست

Visits: 363

تاملی در به شهادت رساندن دختر پیامبر ص (حضرت فاطمه زهرا س) توسط امت پیامبر ص!

بسم الله الرحمن الرحیم

به مناسبت سالروز شهادت حضرت زهرا س (فاطمیه اول) بحثی داشتم درباره آیه «فسلام لک من أصحاب الیمین» و روایت نبوی ذیل آن؛ که خداوند به پیامبرش می‌فرماید «آنان شیعیان تو هستند؛ که فرزندان تو از آن‌ها در سِلم و امان هستند از اینکه آنان را بکشند!»

برای دانلود فایل صوتی اینجا را کلیک کنید

متن احادیثی که در جلسه ارائه شده به شرح زیر است: ادامه مطلب تاملی در به شهادت رساندن دختر پیامبر ص (حضرت فاطمه زهرا س) توسط امت پیامبر ص!

Visits: 960

تأملی در معجزه بودن قرآن کریم

بسم الله الرحمن الرحیم

چندی پیش از طرف برخی از دانشجویان فعال در دارالقرآن الکریم دانشگاه امام صادق علیه السلام جلسه‌ای دعوت شدم برای بحث درباره اعجاز قرآن.

در واقع شخصی به نام آقای محمد علی میرباقری جزوه‌ای در نقد اعجاز قرآن نوشته بود و آن بهانه‌ای شد برای طرح بحث اعجاز و پاسخ به نقدهای ایشان و اگر شد مناظره‌ای بین بنده و ایشان؛ که بحث بنده به صورت وبیناری برگزار شد و فایل آن همان زمان در کانال دارالقرآن مذکور در شبکه اجتماعی «بله» به آدرس https://ble.im/quranisu منتشر شد و بعد از مدتی زحمت پیاده کردن فایل صوتی را نیز خود دانشجویان دارالقرآن متقبل شدند و در همان کانال بارگذاری کردند. (قبل از جلسه بنده یکی از اساتید دانشگاه به نام دکتر ذوقی بحثی داشتند و بعد از بحث بنده هم آقای میرباقری آمدند و در یک جلسه مواضع خود را دوباره شرح دادند که چون در شرح مواضع ایشان عملا هیچ پاسخی به پاسخهای بنده داده نشد دیگر بنده ضرورتی برای برگزاری جلسه مناظره ندیدم. ارجاعاتی که در فایل به این دو بزرگوار می‌شود از این باب است)

دریافت فایل پاورپوینت جلسه تاملی در معجزه بودن قرآن کریم

دربافت فایل صوتی تاملی در معجزه‌بودن قرآن کریم

دریافت فایل متنی تاملی در معجزه بودن قرآن کریم (PDF مطابق با اسلایدهای ارائه شده در جلسه)

ادامه مطلب تأملی در معجزه بودن قرآن کریم

Visits: 30

وحدت حوزه و دانشگاه

بسم الله الرحمن الرحیم

امسال به مناسبت ایام وحدت حوزه و دانشگاه در دو وبینار مستقل (اولی به اهتمام حوزویان و دانشگاهیان دامغان؛ و دومی به اهتمام حوزویان و دانشگاهیان بیرجند) بحثی ارائه کردم برای کمک به فهم معضل بنیادینی که جدایی حوزه و دانشگاه را رقم زده است. نظر حقیر این است که ما در میدان بازی غربی واقع شده‌ایم و تا میدان بازی خدمان را درست نشناسیم و متناسب با آن اقدام نکنیم این جدایی قابل رفع نیست.

گفتار اول که در جمع حوزویان و دانشگاهیان دامغان (۴ آذر ۱۳۹۹) ارائه شد ناظر بود به طرح مساله از زاویه ساختاری:

دانلود فایل صوتی وحدت حوزه و دانشگاه (۱)‌ بحث ساختاری

گفتار دوم که در جمع حوزویان و دانشگاهیان بیرجند (۲۶ آذر ۱۳۹۹) ارائه شد ناظر بود به محتوای، یعنی نسبت علم و دین:

دانلود فایل صوتی وحدت حوزه و دانشگاه (۲) نسبت علم و دین

دانلود فایل پاورپوینت جلسه دوم (نسبت علم و دین)

Visits: 219

به یاد اربعین

بسم الله الرحمن الرحیم

دهه محرم سال ۱۳۸۹ بود؛ هیات یاوران مهدی در شاهرود.
در محضر اباعبدالله به درگاه خدا استغاثه‌ کردیم و از خدا توفیق #زیارت_اربعین را خواستیم؛
و خدا توفیق داد؛‌
نه فقط اربعین همان سال؛ بلکه ده سال پیاپی.
از نجف تا کربلا با پای پیاده: حاوی ناب‌ترین تجربه زندگی در امت مهدوی

امشب، شب اربعین است؛
بعد از این ده سال، اولین بار است که از لذت تجربه آن زندگی حقیقی محرومم و توفیق حضور در چنین شبی در کربلا را از دست داده‌ام.

خدایا …

اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْكُو إِلَيْكَ فَقْدَ نَبِيِّنَا وَ غَيْبَةَ وَلِيِّنَا وَ شِدَّةَ الزَّمَانِ عَلَيْنَا وَ وُقُوعَ الْفِتَنِ بِنَا وَ تَظَاهُرَ الْأَعْدَاءِ عَلَيْنَا وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنَا وَ قِلَّةَ عَدَدِنَا؛

اللَّهُمَّ فَافْرُجْ ذَلِكَ بِفَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ وَ نَصْرٍ مِنْكَ تُعِزُّهُ وَ إِمَامِ عَدْلٍ تُظْهِرُهُ إِلَهَ الْحَقِّ رَبَّ الْعَالَمِين‏.

(فرازی از دعای زمان غیبت در توقیع امام زمان ع؛ كمال الدين و تمام النعمة، ج‏۲، ص۵۱۴)

 

Visits: 825

سانسور و تحریف در یک سوی مناظره

بسم الله الرحمن الرحیم

چهارشنبه ۲۶ شهریور مناظره‌ای داشتم با مهدی نصیری؛ با موضوع «مناسبات حجاب و سیاست در ایران»

دوست و دشمن دست به دست هم دادند که موضوع مناظره را تحریف کنند: عنوان «بحث درباره حجاب اجباری» ‌روی آن گذاشتند!

موضع آقای نصیری به طور کامل دیده شد؛ الحمدلله! موضع بنده کاش فقط سانسور می‌شد؛ یکسره تحریف شد! شدم «طرفدار حجاب اجباری»!!! دریغ از ذره‌ای فکر!

من راهکار دادم برای اینکه قانون حجاب بماند؛ اما زور و اجباری در کار نباشد؛ و حکومت تا حد امکان مداخله نکند.

گفتم به جای نگاه کیفری و جزایی به قانون، بیایید فهم «قانون مدنی» از مسأله حجاب را بگسترانیم: نه «بی‌قانونی»؛ و نه «زور و اجبار» در اجرای قانون؛

گفتم مثال قانون مدنی، قوانین معاملات است و قانون رانندگی؛ آیا برای معاملات بین مردم نباید قانونی باشد؟! آیا عبور و مرور وسایل نقلیه نباید قانونمند باشد؟! باید باشد؛ اما نه قانونی در افق مجازات و کیفر؛ بلکه قانونی که صرفا پشتوانه برقراری روابط صحیح بین افراد است؛ و تنها در شرایط خاص و اضطراری کار را به کیفر و دادگاه می‌رساند.

گفتم مشکل ما در بد اجرا شدن قانون است؛ و توضیح دادم: در کشور ما همه از قانون، فقط «قانون کیفری» می‌فهمیم: وقتی چیزی قانونی می‌شود، انتظار داریم حکومت با زور و اجبار آن را پیاده کند. و در این زمینه همه مقصریم؛ مثلا همین الان مشکلات اقتصادی گریبانگیر همه شده؛ ولی فقط انتظار داریم حکومت با تکیه ابزارهای نظارت و مجازات اوضاع را درست کند!

من نه وضع موجود را تایید کردم؛ و نه فقط نسبت به آن اعتراض کردم؛ بلکه برای اینکه «قانون» برقرار باشد اما «محور آن زور و اجبار نباشد» راهکار دادم؛‌ راهکاری بسیار ساده و شدنی؛‌ راهکاری که در عمده روابط اجتماعی دیگر ما (همه عرصه‌های حقوق مدنی: از معاملات و روابط اقتصادی بین مردم، تا مسائل ازدواج و طلاق، تا عرصه قوانین رانندگی، تا …) عملا در حال پیاده شدن است؛ و هیچگاه هیچ دوقطبی‌ای هم ایجاد نکرده.

نشان دادم هم کسانی که از وجود قانون دفاع می‌کنند حق دارند؛ و هم کسانی که به اجرای قانون بر مدار زور و اجبار معترض‌اند؛ و راه علاج، نه حذف قانون، و رها کردن عرصه عفت عمومی در هرج و مرج است؛ و نه اصرار بر اجرای قانون با ابزار زور و اجبار؛ راه برون‌رفت از این دوگانه تصنعی «اجبار» و «هرج و مرج»، آن است که قانون شرعی حجاب را همچون یک قانون مدنی پیاده و اجرا کنیم؛ همانند قوانین معاملات؛ همانند قوانین رانندگی؛ و همانند صدها قانون مدنی دیگر.

حیف که در این هیاهوی غوغاسالار، این سخنان شنیده نشد؛ فهم نشد؛ و حتی نقد نشد!

Visits: 1227

مناظره با مهدی نصیری درباره قانون رسمی حجاب

بسم الله الرحمن الرحیم

چهارشنبه شب (۱۹ شهریور ۱۳۹۹) در برنامه زاویه در شبکه ۴ مناظره‌ای بین بنده و آقای مهدی نصیری برگزار شد تحت عنوان «مناسبات حجاب و سیاست در ایران» و مساله اصلی این بود که آیا حجاب همچنان به عنوان یک قانون رسمی در کشور باشد یا خیر؟

فیلم این برنامه را از اینجا (قسمت اول و قسمت دوم)؛ و متن پیاده شده مناظره را از اینجا؛ و  فایل صوتی آن را هم از اینجا می‌توانید مشاهده و یا دریافت کنید.

اما خلاصه بحث ادامه مطلب مناظره با مهدی نصیری درباره قانون رسمی حجاب

Visits: 1860

جنسیت و فطرت؛ گامی به سوی یک «نظریه جنسی» اسلامی

 بسم الله الرحمن الرحیم

نظریه‌پردازان امور جنسی در غرب، می‌کوشند حقیقت انسان را در پرتوی غریزه جنسی بازتعریف کنند. اما نظریه جنسی‌ای که بخواهد مبتنی بر نگاه اسلامی ارائه شود، باید بتواند ابتدا انسان را در افق فطرت بازتعریف کند و نشان دهد ساحت جنسی در انسان در پرتوی فطرت انسانی معنا و کارکردهای متمایزی می‌یابد.

در این مقاله با اشاره‌ به برخی از اقتضائات نظریه فطرت در قبال دوگانه‌های مهم انسان‌شناسیِ غربی، پاره‌ای از ظرفیت‌های کاربردیِ نظریه فطرت در فهم و تبیین امر جنسی در انسان، نمایان شده؛ تا راه برای ارائه یک «نظریه جنسی» مبتنی بر آموزه‌های اسلامی باز شود.

بر اساس تئوری فطرت، می‌توان نشان داد که اگرچه تفاوت‌های جنسیتی، تحت تاثیرات محیطی بروز می‌کند، اما کاملا برساختی نیست و بسیاری از آنها ریشه در متن واقعیت دارد؛ و نه‌تنها به‌کارگیری امر جنسی در راستای تعالی انسان ممکن می‌باشد، بلکه تنوع عظیم وضعیت‌های انحرافی جنسی در انسان، تبیین‌پذیر می‌گردد. بر این اساس، «حیا» به عنوان یک امر تمایزبخش جدی انسان و حیوان در عرصه مسائل جنسی، در تحلیل بسیاری از رفتارها محوریت می‌یابد؛ و قوانین خانواده نه در پرتوی مفهوم عدالت (حد و مرز گذاشتن بین افراد)، بلکه در سایه مفهوم مودت و رحمت سامان‌دهی می‌شود.

برای دریافت فایل PDF مقاله از سایت دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات جنسیت و خانواده (شماره ۱۴) اینجا را کلیک کنید.

لازم به ذکر است که این مقاله در امتداد مقاله دیگری است که قبلا نوشته‌ام و در آنجا تلاش کرده‌ام نشان دهم که چگونه می‌توان فطرت را به مثابه یک نظریه، مبنایی برای نظریه‌پردازی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی قرار داد با عنوان «فطرت به مثابه یک نظریه انسان‌شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن» همچنین این مقاله پیش‌درآمدی است برای نقدهایی که بر جریان همجنسگرایی نوشته‌ام با عناوین “همجنس‌گرایی: اختلال يا امر طبيعی” و “تحلیل فلسفی-حقوقی همجنس‌گرایی: گناه «لواط» یا حق «ازدواج هم‌جنس‌گرایان»

مطالعه متن کامل مقاله جنسیت و فطرت در  ادامه مطلب جنسیت و فطرت؛ گامی به سوی یک «نظریه جنسی» اسلامی

Visits: 824

فطرت به مثابه یک نظریه انسان‌شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن

بسم الله الرحمن الرحیم

امروزه به نظر می‌رسد که دیدگاه داروین درباره ماهیت انسان، به نحوی زیربنای انسان‌شناسی اومانیستیِ مدرن قرار گرفته است و تمامی مسائل انسان در حد یک حیوان تکامل یافته و در افق غریزه تحلیل می‌شود. در مقابل، آنچه در معارف اسلامی، انسان را خاص می‌کند، بهره‌مندی او از حقیقتی متعالی به نام «روح» و یا «فطرت انسانی» است. با اینکه برخی از متفکران فطرت را ام‌المعارف در فرهنگ و معارف اسلامی دانسته‌اند، اما حق این است که تاکنون «فطرت» به عنوان یک نظریه منسجم، که بتواند در مقایسه با دیدگاه‌های رقیب در عرصه علوم انسانی و اجتماعی لوازم خود را بروز دهد، ارائه نشده است. در این مقاله تلاش شده ایده «فطرت»، در قبال برخی از دوگانه‌های مهم اندیشه غربی، در افق یک نظریه بازسازی شود، و برخی از زوایای آن، به نحو انضمامی در ساحت انسان‌شناسی نشان داده شود؛ انسان‌شناسی‌ای که از کلی‌گویی‌ فراتر رود و بتواند به عنوان مبنایی در ساحت علوم انسانی و اجتماعی در قبال نظریه‌های غربی به کار گرفته شود.

برای دریافت فایل PDF مقاله از سایت فصلنامه علمی-پژوهشی آئین حکمت (شماره ۴۴) کلیک کنید.

متن کامل مقاله ادامه مطلب فطرت به مثابه یک نظریه انسان‌شناختی رقیب برای علوم انسانی مدرن

Visits: 1019

مرهم صاحبان منصب و تریبون بر دل خسته مردم

بسم الله الرحمن الرحیم

مرهم صاحبان منصب و تریبون بر دل خسته مردم

درنگی در نامه‌نگاری‌های وزیر بهداشت و امام جمعه

سخنرانیِ امام جمعه محترم ملارد، که از سر غیرت، ولی بر اساس اطلاعات غلط انجام شد،

و سپس نامه مودبانه و منصفانه وزیر محترم بهداشت که از رئیس قوه قضائیه خواسته بود که اگر فرزندش خطایی کرده وی را به اشد مجازات محکوم کند،

و در پی آن عذرخواهی صریح و شجاعانه امام جمعه از قضاوتی که کرده بود و اعلام اینکه اگر مرا نبخشید چون از عدالت ساقط شده‌ام دیگر در منصب امامت جمعه نخواهم ماند،

و باز پاسخ بزرگ‌منشانه وزیر محترم بهداشت به این عذرخواهی،

همگی در ایامی که سکوت در برابر نامردی‌ها و سوءاستفاده‌ها از سویی،‌ و گرمی بازار تهمت و افترا از سوی دیگر، دلهای همه دردمندان را سخت آزرده است،

مرهمی بود بر جان خسته مردم؛‌ تا همگان بدانند:

۱. با اطلاعات غلط، چه‌بسا از جانب یک فرد واقعا دلسوز مردم، در خصوص فردی وظیفه‌شناس، قضاوت ناروایی سر زند.

۲. هنوز در میان صاحبان تریبون کسانی هستند که اگر خبر ظلمی بدانها برسد از صاحب‌منصبان نترسند؛‌ و در عین حال، اگر مرتکب اشتباه در قضاوت شوند عذرخواهی صریح را کسر شأن خود نبینند.

۳. هنوز در میان صاحب منصبان کسانی هستند که نسبت به پدیده شوم آقازادگی حساس‌اند؛ و در عین حال، ظرفیت انتقاد دارند و چرایی اشتباه کردن دیگران در قضاوت را درک می‌کنند و با اینکه مظلوم واقع شده‌اند منتقد خود را سریع به انواع رذایل متهم نمی‌کنند؛

و در یک کلام

۴. هنوز روحیه انقلابی و رعایت تقوای الهی در میان صاحبان تریبون و صاحب منصبان باقی است.

به امید اینکه تریبون‌ها و منصب‌های نظام هرچه بیشتر شاهد حضور چنین انسان‌هایی باشد.

Visits: 719

نجات از مرگ جاهلی (فایل صوتی+خلاصه بحث)

از شب پنجم محرم بحثی را با این موضوع در هیات مسجد غدیر بندرعباس آغاز کردم ناظر به حدیث «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة» که آیا واقعا ما امام زمانمان را می‌شناسیم؟ شناخت شناسنامه‌ای را که بسیاری از دشمنانشان هم دارند! چه شناختی مورد نظر است؟ وقتی قبل از ظهور بشدت غربال شدیم و ۱۲ پرچم به این اسم بلند شد زمین نخوریم؟ و چکار کنیم که به مرگ جاهلی نمیریم؟ ان شاءالله فایل صوتی و خلاصه هر بحث در همینجا تقدیم می‌شود. ادامه مطلب نجات از مرگ جاهلی (فایل صوتی+خلاصه بحث)

Visits: 883

انتظار؛ عجله یا صبر (فایل صوتی+خلاصه بحث)

بسم الله الرحمن الرحیم

محرم امسال (۱۳۹۹) شبها (ساعت ۲۱:۱۵) در هیات انتظار بندرعباس بحثی خواهم داشت درباره اینکه چگونه از سویی به دعا برای تعجیل فرج تشویق شده‌ایم و از سوی دیگر ما را از تعجیل در فرج بازداشته‌اند و کسانی که در مساله فرج تعجیل می‌کنند را مذمت کرده‌اند. مساله این است که یک فرد منتظر در عین حال که می‌فهمد نباید صرفا دست روی دست بگذارد چگونه باید بین صبر کردن و دعا برای تعجیل جمع کند؛ و در واقع صبر یک فرد منتظر چه اقتضائاتی دارد و چگونه بسیاری از اقداماتی که شاید از یک دغدغه‌های دینی و انقلابی سرچشمه گرفته باشد می‌تواند خلاف اقتضای انتظار باشد.

هدفم در این بحث این است که مقداری با توضیح پیچیدگی‌های فتنه‌های آخرالزمان، درباره تصمیم‌گیری صحیح در چنان فتنه‌هایی با مراجعه به کتاب و سنت راهی بیابم.

بچه‌های هیات انتظار بندرعباس که قبلا با وقت و هزینه زیاد یکی از مساجد بزرگ شهر را برای برنامه هیات آماده کرده بودند به خاطر اقدام کاملا مشکوک ستاد بحران کرونا (ممنوع اعلام کردن برگزاری مراسم در محیطهای بسته‌ای که تمام پروتکل‌ها را رعایت کرده‌اند آن هم در کمتر از ۴۸ ساعت قبل از شروع مراسم)[۱] با زحمت فراوان توانستند در این مدت کوتاه محیط باز نسبتا مناسبی را تجهیز کنند ولی نهایتا برنامه با یک روز تاخیر شروع شد.این برنامه از طریق آپارات  لینک (https://www.aparat.com/intezar_ir/live) در فضای مجازی به صورت آنلاین قابل مشاهده است؛ و فایل صوتی بحث‌ها به همراه خلاصه بحث‌ها در در ادامه تقدیم می‌شود. ادامه مطلب انتظار؛ عجله یا صبر (فایل صوتی+خلاصه بحث)

Visits: 1441

فلسفه خانواده

بسم الله الرحمن الرحیم

روز چهارشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۲۲ به پیشنهاد موسسه خاتم (خانواده اسلامی و تربیت معنوی) بحث زنده‌ای در فضای اینستاگرام خواهم داشت درباره فلسفه خانواده

از طریق لینک زیر می‌توانید وارد شوید:

https://instagram.com/ifstngo?igshid=neyg91az7azz

Visits: 422

کنشگری اجتماعی زن در اسلام

بسم الله الرحمن الرحیم

روز پنجشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۹ در جمع فعالان اجتماعی زن در سازمان تبلیغات شهر قم بحثی داشتم با این عنوان؛ و درصددم نشان دهم که نگاه اسلامی چگونه از سویی از نگاههای فمینیستی فاصله می‌گیرد و چگونه در عین حال نقش‌آفرینی اجتماعی زن را جدی می‌گیرد. در یک کلام الگوی فکری بنده این است که چگونه روابط خانوادگی باید در افق اجتماع امتداد بیابند؛‌رابطه مومنان برادر و خواهری یا پدر و مادری شود.این بحث را به یک معنا تکمله و ارتقای بحث «زن یا نا-مرد، مسأله این است» می‌توان دانست.

فایل ضمیمه تا دقیقه ۳۶ ارائه بحث است و ادامه‌اش پرسش و پاسخ است.برای دانلود کلیک کنید

Visits: 481

تمایز فقه و اخلاق، تاملی در یک اشتباه تاریخی

بسم الله الرحمن الرحیم

مسأله نسبت بین فقه و اخلاق و مرز بین این دو مدت‌هاست که مایه دل‌مشغولی برخی از اندیشمندان شده است. عده‌ای از تجددگرایان معتقدند که فقه عرصه را بر اخلاق تنگ کرده است. آنها به‌عنوان مسئولیت روشنفکری دینی در صدد هستند فقه را تابع اخلاق سکولار گردانند. اما به نظر می‌رسد فهم آنها از فقه و اخلاق و تمایز این دو، بر مفروضات قابل‌مناقشه‌ای تکیه کرده که اگر این فهم اصلاح شود، ناصواب و ناموفق بودن پروژه جایگزین‌سازی اخلاق به جای فقه آشکار می‌گردد.
با مروری تاریخی می‌توان دریافت که تمایز این دو علم و بقای آنها در کنار هم، به خاطر تفاوت موضوع آن دو بوده است: موضوع یکی بحثی واقع‌گرایانه درباره اصلاح خصلت‌ها و ملکات نفسانی بوده و موضوع دیگری، بررسی اعتباراتی است که می‌خواهد بر رفتارهای ما حاکم شود.
در مقاله حاضر نشان داده می‌شود که پیدایش تلقی اعتباری از ماهیت گزاره‌های اخلاقی از یک سو و عدم درک صحیح از مکانیسم اعتبارات شریعت از سوی دیگر، از زمینه‌های اصلی مطرح شدن پروژه جایگزین‌سازی اخلاق به جای فقه بوده است؛ و توجه به برخی از زوایای پیچیده اعتبارات شریعت، معلوم خواهد کرد که گزاره‌های تکلیفی فقه را منطقاً نمی‌توان با اعتبارات بسیطی که با علم اخلاق غیر فضیلت‌گرای مدرن پیش‌رو می‌نهد، به چالش کشید.

لازم به ذکر است که این مطلب به همراه مطالبی که اکنون در مقاله «تأملی فلسفی در باب نسبت فقه و اخلاق» در شماره ۳۹ فصلنامه علمی-پژوهشی آیین حکمت منتشر شده ابتدا در یک مقاله آمده بود که چون حجم مقاله زیاد شد با بازبینی و افزوده‌هایی اکنون به صورت دو مقاله مستقل منتشر شده است که این دو مقاله تا حدود ۳۰ درصد همپوشانی دارند.

برای دریافت فایل PDF مقاله از سایت فصلنامه علمی-پژوهشی حکمت اسلامی (شماره ۲۴) کلیک کنید.

مطالعه متن مقاله ادامه مطلب تمایز فقه و اخلاق، تاملی در یک اشتباه تاریخی

Visits: 419

اسلام در دنیای متجدد

بسم الله الرحمن الرحیم

روز پنج شنبه۹۹/۳/۱۵ به درخواست انجمن علمی دانشکده زنان و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب اولین نشست از سلسله نشست‌های اسلام و مقتضیات زمان/زنان بحثی با عنوان «اسلام در دنیای متجدد» برگزار شد با دغدغه پرداختن به این مساله که آیا اسلام ۱۴۰۰ سال قبل می تواند پاسخگوی مسائل امروز زنان باشد؟! فایل آن به پیوست تقدیم می‌شود.

دانلود فایل صوتی

 

Visits: 753

آیه شناسی کرونا

بسم الله الرحمن الرحیم

ماه رمضان امسال (۱۴۴۱)، بعد از نماز ظهر و عصر در نمازخانه دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام، بحثی را شروع کرده‌ام با عنوان «آیه‌شناسی کرونا».

برخی دوستان پیشنهاد کردند که این بحث‌ها در فضای مجازی به صورت آنلاین قرار داده شود. ان شاء الله از روز سه‌شنبه (۹ اردیبهشت ۱۳۹۹) از پایان نماز عصر (حوالی ساعت ۱۳:۳۵) این جلسات به صورت آنلاین قابل دست‌یابی خواهد بود، از طریق سایت آپارات (اینجا) و شاید علاوه بر آن، از طریق اسکایپ (اینجا). لازم به ذکر است که ورود به تماشای برنامه از طریق آپارات نیازی به نرم‌افزار ندارد و در فضای وب هم قابل مشاهده است؛ اما برای اسکایپ، در صورتی که از نرم‌افزار استفاده نکنید حتما باید از مرورگر کروم استفاده شود.

ضمنا کسانی که مایل باشند بعدا این فایلها را دریافت کنند فایل تصویری آنها در آپارات (اینجا) و فایل صوتی در ادامه همینجا بارگذاری می‌شود ادامه مطلب آیه شناسی کرونا

Visits: 1635