کورسویی از معرفت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

بسم الله الرحمن الرحیم

معرفت به حضرت زهرا سلام الله علیها از پیچیده‌ترین معرفتهاست. ایشان با شب قدر مقایسه شده‌اند که هم نشان‌دهنده عظمت ایشان است و هم مخفی بودن حق معرفت آن. در روایتی آمده که «علی معرفتها دارت القرون الأولی». ظهر روز شهادت ایشان (۳ جمادی الثانیه ۱۴۴۶ برابر با ۱۵ آذر ۱۴۰۳) در جمعی از خادمان هیات عاشقان مهدی شاهرود، بحثی ارائه شد که شاید بتوان آن را تأملی برای فهم حدیث فوق دانست.

برای دریافت فایل صوتی این جلسه کلیک کنید

آیات و احادیثی که در این بحث مورد استفاده قرار گرفته به ترتیبی که در بحث آمده هم در قالب فایل PDF از اینجا (به صورت رنگی‌شده که دقیقا محل‌های بحث معلوم است) می‌توانید دریافت کنید و هم به صورت متن وب در ادامه مطلب

ادامه مطلب کورسویی از معرفت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

بازدیدها: ۱۲

تحلیلی از گریه‌های حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

بسم الله الرحمن الرحیم

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها مدت کوتاهی بعد از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم زنده بود و در این مدت بیشترین حکایتی که از ایشان شنیده‌ایم گریه‌های ایشان است. فلسفه این گریه ها چیست؟ قطعا مساله فقط یک رابطه پدر و دختری نیست؛ که اگر این بود چه‌بسا اهل مدینه حق داشتند اعتراض کنند.

در مراسم عزاداری فاطمیه دوم سال ۱۴۴۶ در هیئت رزمندگان اسلام شاهرود (در گلزار شهدای شاهرود، حسینیه شهدا) که در سه روز برگزار شد (۱۳-۱۵ آذر ۱۴۰۳) بحثی ارائه درباره فلسفه این گریه‌ها در ابعاد عرفانی و سیاسی و هدایتی

برای دریافت فایلهای صوتی جلسات روی پیوندهای زیر کلیک کنید:

تحلیلی بر گریه‌های حضرت زهرا س (۱)

تحلیلی بر گریه‌های حضرت زهرا س (۲)

تحلیلی از گریه‌های حضرت زهرا س (۳)

خلاصه‌ای از جلسات فوق مشتمل بر متن کامل آیات و احادیث ارائه شده در بحث را هم در قالب فایل PDF از اینجا (به صورت رنگی‌شده که دقیقا محل‌های بحث معلوم است) می‌توانید دریافت کنید و هم به صورت متن وب در ادامه مطلب

ادامه مطلب تحلیلی از گریه‌های حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

بازدیدها: ۲

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (شرحی بر خطبه حضرت فاطمه س برای زنان مهاجر و انصار)

بسم الله الرحمن الرحیم

از حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها دو خطبه مهم باقی است. یکی خطبه فدکیه است و دومی خطبه‌ای که وقتی در روزهای آخر عمر شریفشان زنان مهاجر و انصار به عیادت ایشان آمدند این خطبه را خطاب به آنان ایراد کردند که به نظر می‌رسد این خطبه چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی را نشان می‌دهد. به همین مناسبت در فاطمیه دوم امسال (سوم جمادی الثانیه ۱۴۴۶) به مدت پنج شب (۱۱-۱۵ آذر ۱۴۰۳) در هیات عاشقان مهدی در شاهرود با همین دغدغه به شرح خطبه مذکور پرداختم البته با استمداد از آیات و روایات معصومین علیهم السلام

برای دریافت فایلهای صوتی جلسات روی پیوندهای زیر کلیک کنید:

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (۱)

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (۲)

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (۳)

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (۴)

چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (۵)

خلاصه‌ای از جلسات فوق مشتمل بر متن کامل آیات و احادیث ارائه شده در بحث را هم در قالب فایل PDF از اینجا (به صورت رنگی‌شده که دقیقا محل‌های بحث معلوم است) می‌توانید دریافت کنید و هم به صورت متن وب در ادامه مطلب

ادامه مطلب چگونگی پیشبرد اهداف در منطق فاطمی (شرحی بر خطبه حضرت فاطمه س برای زنان مهاجر و انصار)

بازدیدها: ۷

جایگاه امتحان در فلسفه خلقت انسان

بسم الله الرحمن الرحیم

بحثی که با عنوان «حضرت زهرا (س) و تأملی متفاوت در فلسفه خلقت» در فاطمیه اول امسال ارائه شد هم از جهاتی زیاد طولانی شد و هم توفیق نشد که در جمع‌بندی نهایی آن نکته‌ای که در خصوص امتحان حضرت زهرا سلام الله علیها مد نظر بود کامل بیان شود.
در فاطمیه دوم در روزهای ۱۳ و ۱۴ آذر ۱۴۰۳ در مسجد دانشگاه صنعتی شاهرود تلاش شد هم لبّ آن مطلب به صورت فشرده (مختصر و مفید) ارائه شود و هم جمع‌بندی مد نظر تکمیل گردد.

فایل صوتی جلسه اول (۱)

فایل صوتی جلسه دوم (۲)

خلاصه‌ای از دو جلسه فوق مشتمل بر متن کامل آیات و احادیث ارائه شده در بحث را هم در قالب فایل PDF از اینجا (به صورت رنگی‌شده که دقیقا محل‌های بحث معلوم است) می‌توانید دریافت کنید و هم به صورت متن وب در ادامه مطلب

ادامه مطلب جایگاه امتحان در فلسفه خلقت انسان

بازدیدها: ۱

حضرت فاطمه زهرا (س) و تأملی متفاوت در فلسفه خلقت

بسم الله الرحمن الرحیم

ان شاء الله قرار است در ایام فاطمیه اول سال ۱۴۴۶ (۲۶ تا ۲۹ آبان ۱۴۰۳) در مسجد دانشگاه شریف بعد از نماز ظهر و عصر بحثی داشته باشم درباره فلسفه خلقت خاص انسان؛ که با استفاده از آیات و روایات آن را «امتحان» می‌دانم و این مهمترین ویژگی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بوده است که امام باقر ع ایشان را «مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ» معرفی کرده است.

اطلاعیه مراسمدریافت فایل صوتی جلسه اول

دریافت فایل صوتی جلسه دوم

دریافت فایل صوتی جلسه سوم

دریافت فایل صوتی جلسه چهارم

متن مشتمل بر آیات و روایات مورد استفاده همراه با توضیحات مختصری از سیر بحث

در ادامه متن فوق در صفحه وب تقدیم می‌شود. (مزیت فایل فوق این است که در آن محل‌های تاکید با رنگهای مختلف نمایش داده شده است) ادامه مطلب حضرت فاطمه زهرا (س) و تأملی متفاوت در فلسفه خلقت

بازدیدها: ۸۸

یحیی سنوار و پدیده مرگ‌آگاهی

🏴 إنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُون‏ 🏴

رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ … قَضى‏ نَحْبَه‏

یحیی سنوار هم از میان‌مان رفت؛ اگرچه از رفتن او دلها خون است ؛ اما سزاوار است که چنین پر کشیدن عزتمندانه‌ و افتخارآمیزی که اوج شجاعت و صداقت وی را در کنار شدت مظلومیت وی به تصویر می‌کشید به خود او و به مقتدایش تبریک بگوییم. فیلم زیر به ما می‌گوید مقتدایش کیست:

یحیی سنوار:
مرگ در راه خدا برترینِ آرزوهای من است و من کلامی را از امام علی ع رضی الله عنه و کرم الله وجهه حفظ کرده‌ام که:
«أَيَّ يَوْمَيَّ مِنَ الْمَوْتِ أَفِرُّ؟ يَوْمَ لَا يُقْدَرُ أَمْ يَوْمَ قُدِرَ؟»
یعنی همیشه یکی از این دو روز است: روزی که در آن مرگ مقدر شده است؛ و روزی هم که در آن مرگ برایم مقدر نشده است؛
«يَوْمَ لَا يُقْدَرُ لَا أَرهبه» [روزی که مکتوب نشده است نمی‌ترسم] ولو که تمام دنیا علیه من دست به دست هم بدهند، چون در آن روز مرگ من مقدر نشده است؛
«وَ مِنَ المَقدورِ لَا يَنْجُو الْحَذَر» روزی که مکتوب شده باشد احتیاط هیچ فایده‌ای ندارد؛ ولو هزار متر زیر زمین پناه بگیرم؛ «وَ لَوْ كُنْتُمْ في‏ بُرُوجٍ مُشَيَّدَة: ولو در برج‌های استوار و برافراشته باشید» (سوره نساء؛‌ آیه ۷۸).
من می‌دانم زندگی به دست خداوند سبحان و متعال است، و تهدیدات و تلاش‌های شما یک روز هم از عمر من نخواهد کاست.

***

متن کامل حدیث امیرالمومنین ع چنین است:

از امام صادق ع از پدرشان از جدشان از امام سجاد ع روایت شده که امام حسین ع بر معاویه وارد شد. معاویه به وی گفت: چه چیزی پدرت را به چنین رفتاری کشاند که با اهل بصره [در جنگ جمل] جنگید سپس شبانه در گوچه و خیابان آنها با دو تا لباس [یعنی بدون زره] تردد می‌کرد؟

فرمود: به خاطر اینکه می‌دانست آنچه قرار است به او برخورد کند خطا نخواهد کرد و آنچه قرار است به خطا برود به او برخورد نخواهد کرد.

معاویه گفت: راست گفتی.

فرمود: و به امیرالمومنین ع وقتی می‌خواست به جنگ با خوارج برود، گفته شد: یا امیرالمومنین! کاش خودتان احتیاط کنید [= وارد معرکه نشوید].

فرمودند: «کدام یک از این دو روز از مرگ فرار کنم؟ آیا روزی که مقدر نشده است یا روزی که مقدر شده؟ آن روزی که مقدر نشده است که من از کشته شدن نمی‌ترسم؛ و هنگامی هم که مقدر شد احتیاط کردن فایده‌ای ندارد.

حَدَّثَنَا حَمْزَةُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ زَيْدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ ع وَ أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ أَحْمَدَ الْمُعَاذِيُّ قَالُوا حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيدٍ الْهَمْدَانِيُّ مَوْلَى بَنِي هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ الْجَرِيرِيُ‏  قِرَاءَةً قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَيْنُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ قَالَ حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ جُمَيْعٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ عَنْ‏ جَدِّهِ ع قَالَ:

دَخَلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع عَلَى مُعَاوِيَةَ  فَقَالَ لَهُ مَا حَمَلَ أَبَاكَ عَلَى أَنْ قَتَلَ أَهْلَ الْبَصْرَةِ ثُمَّ دَارَ عَشِيّاً فِي طُرُقِهِمْ فِي ثَوْبَيْنِ فَقَالَ ع حَمَلَهُ عَلَى ذَلِكَ عِلْمُهُ أَنَّ مَا أَصَابَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُخْطِئَهُ‏  وَ أَنَّ مَا أَخْطَأَهُ لَمْ يَكُنْ لِيُصِيبَهُ قَالَ صَدَقْتَ قَالَ وَ قِيلَ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع لَمَّا أَرَادَ قِتَالَ الْخَوَارِجِ لَوِ احْتَرَزْتَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ فَقَالَ ع:

أَيَّ يَوْمَيَّ مِنَ‏ الْمَوْتِ‏ أَفِرُّ      أَ يَوْمَ لَمْ يُقْدَرْ أَمْ يَوْمَ قُدِرَ

يَوْمَ مَا قُدِّرَ لَا أَخْشَى الرَّدَى‏    وَ إِذَا قُدِّرَ لَمْ يُغْنِ الْحَذَر

التوحيد (للصدوق)، ص۳۷۵

بازدیدها: ۹۵

تأملی پیشینی درباره نماز جمعه ۱۳ مهر ۱۴۰۳ و وظیفه ما

بسم الله الرحمن الرحیم

وَ إِذْ يَمْكُرُ بِكَ الَّذينَ كَفَرُوا لِيُثْبِتُوكَ أَوْ يَقْتُلُوكَ أَوْ يُخْرِجُوكَ وَ يَمْكُرُونَ وَ يَمْكُرُ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْماكِرينَ:  و زمانى كه كافران درباره تو مکر [= تدبیر] مى‏كردند تا در جای خود متوقف کنند [= زندانی‌ات کنند] يا بكشندت و يا بيرونت كنند، و مکر مى‏كردند و خدا هم مکر مى‏نمود و خدا بهترين مکرکنندگان است. (انفال: ۳۰)

بسیاری نگران فردایند. رهبر عزیزمان چندی پیش فرمودند: «شرایط کنونی منطقه به گونه‌ای است که هم برای دشمن صهیونیستی شرایط مرگ و زندگی است و هم برای جبهه حق.» امروز اسرائیل سگ هاری است که به اوج دیوانگی‌اش رسیده است و با ریختن ۸۳ بمب یک تُنی ظرف ۵ دقیقه در یکجا برای به شهادت رساندن یک نفر، شدت این دیوانگی‌اش را نشان داد. می‌خواست با نشان دادن این جنون وضعیت منطقه را عوض کند؛ اما عملیات وعده صادق ۲ این معادله را به هم زد؛ اکنون چون خود را در وضعیت مرگ و زندگی می‌بیند چه‌بسا دست به هر کاری بزند.

در این شرایط، حضور اعلام‌شده‌ی مهمترین هدف دشمن در مکان و زمان معین نماز جمعه چه توجیهی دارد؟ این سوالی است که ذهن بسیاری را درگیر کرده است. با دیدن کلیپ زیر شاید منطق او را که چنین تصمیم باورنکردنی‌ای در چنین موقعیتی گرفته دریابیم. کسی که از مرگ نترسد هم خودش عزیز می‌شود و هم عزت را در کل جامعه تسری خواهد داد.

با محاسبات مادی، حتی چه‌بسا بر اساس برخی سنت‌های الهی*، وقوع حادثه‌ای بسیار تلخ برای فردا دور از انتظار نیست؛ اما ما آموخته‌ایم که همواره تقدیری ورای محاسبات ما در کار است؛ و اساسا مومن زندگی خود را با ایمان به غیب (باور به تدبیر الهی در ورای همه تدبیرها)، تنظیم می‌کند و می‌داند: «وَ قَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَ عِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ: و بى‏ترديد آنها مكرهاى خود را ورزیدند در حالی که مكرشان نزدِ [= جزیی از پازلِ] خداوند است هر چند مكرشان به شدتى بود كه از آن كوه‏ها بركنده شود (ابراهیم: ۴۶).

ارمغان چنین وضعیت‌هایی، قطع تعلق از اسباب دنیا و درک اضطرار هرچه‌بیشتر به درگاه الهی است؛ پس در این شب و صبح جمعه استغاثه را جدی بگیریم که: «رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَةً لِلَّذينَ كَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنا: خدایا ما را مایه فتنه‌ای برای کافران قرار نده» (متحنه: ۵) و از پیشگاه خداوند درخواست کنیم که مبادا با نازل کردن بلایی بر ما بخواهی کافران را امتحان کنی؛ و نیز با صدقه دادن، ان شاء الله دفع بلا کنیم.

* پی‌نوشت:

از سنت‌های الهی است که وقتی مومنان به چیزی بشدت دل می‌بندند و فکر می‌کنند از طریق آن به هدفشان می‌رسند و نزدیک قله هستند، خداوند بناگاه همه‌چیز رابه هم می‌زند، تا بفهمند به کسی جز خدا نباید امید بست.

تذکر: متن و کلیپ فوق را ابتدا برای گذاشتن در پیام‌رسان‌ها تنظیم کرده بودم. اما مقدار کلمات کنار کلیپ که در پیام‌رسانها اجازه می دهند بسیار محدود است و لذا عبارات زیادی از آن را حذف کردم و عباراتی که کانال موجود در در پیام‌رسانهای ایتا و بله گذاشته شد عباراتی است که در متن با رنگ آبی مشاهده می‌شود. ضمنا جالب است که ظرفیت پیام‌رسان تلگرام ۳۸۶ واحد کمتر از آن دو پیام‌رسان بود و لذا فرازهای دیگری از همان عبارات آبی‌رنگ هم در کانال تلگرام گذاشته نشد.

بازدیدها: ۶۱

جنگ در غزه و لبنان، شهادت سید حسن، و وظیفه ما

بسم الله الرحمن الرحیم

«وَ لَمَّا بَرَزُوا لِجالُوتَ وَ جُنُودِهِ قالُوا رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْكافِرينَ» (بقره/۲۵۰)

امروزه با شرایط دردناک و دشواری مواجهیم. مقام معظم رهبری چند ماه قبل فرمودند: «شرایط کنونی منطقه به گونه‌ای است که هم برای دشمن صهیونیستی شرایط مرگ و زندگی است و هم برای جبهه حق. ورود لبنان به قضایای اخیر فلسطین و غزه تأثیر عمیقی داشت و اگر چنین کاری انجام نمی‌شد قطعا بیشترین خسارت به خود لبنان وارد می شد.»

توجه شود: «هم برای دشمن صهیونیستی و هم برای جبهه حق».

این روزها که اسرائیل درندگی را به نهایت رسانده و شهادت سید حسن، خون دلی را که به خاطر غزه و لبنان می‌خوردیم، مضاعف کرده، بسیاری در بهت فرو رفته و خون ها به جوش آمده است، برخی گمان می‌کنند که اکنون وقت آن است که ایران به عنوان اصل و محور مقاومت، مستقیم وارد میدان جنگ شود؛ و دشمن هم با ابزار رسانه‌ای خود تلاش می‌کند در افکار عمومی عدم ورود مستقیم ایران را حمل بر ضعف و ناتوانی کند.

اما چه باید کرد؟

در جریان یکی از جنگ‌ها که دشمنان اسلام برای یکسره کردن کار اسلام با لشکری عظیم به راه افتاده بودند، مشاوران جنگی به خلیفه وقت (عمر بن خطاب) پیشنهاد دادند که خودش با تمام نیروهای سپاه اسلام مستقیم وارد میدان شود. خلیفه با امیرالمومنین ع مشورت كرد. امیرالمومنین ع راهکاری عملیاتی ارائه داد که شاید امروز بتواند سرلوحه اقداماتی باشد که ما قرار است انجام دهیم. فرمودند:

اين امر پيروزى و خوارى‏اش، نه به اندكى سپاه بود، و نه به بسيارى آن. دين خدا بود كه خدا چيره‏‌اش نمود، و سپاه او كه آماده‏‌اش كرد، و يارى‏‌اش فرمود، تا بدانجا رسيد كه رسيد، و پرتو آن بدانجا دميد كه دميد. ما از خدا وعده پيروزى داريم. او به وعده خود وفا كند و سپاه خود را يارى دهد.

جايگاه آنکه عهده‌دار امر است در اين كار، جايگاه رشته‌‏اى است‏ كه مهره‌‏ها را به هم فراهم آرد و برخى را ضميمه برخى ديگر دارد. اگر رشته ببرد، مهره‌‏ها پراكنده شود و از ميان رود، و ديگر به تمامى فراهم نيايد. مردم پشتیبان تو امروز اگر چه اندكند در شمار، امّا با يكدلى و يك سخنى در اسلام، نيرومندند و بسيار. تو همانند قطب برجاى بمان، و این مردم را چون سنگ آسيا گرد خود بگردان، و به آنان آتش جنگ را برافروزان؛ كه اگر تو از اين سرزمين برون شوى، مردم از هر سو تو را رها كنند، و پيمان بسته را بشكنند، و چنان شود كه نگاهدارى مرزها كه پشت سر مى‌‏گذارى براى تو مهمّتر باشد از آنچه پيش روى دارى. همانا دشمن اگر فردا تو را در وسط میدان ببیند، گويد اين ريشه و اصل آنهاست، اگر آن را بريديد آسوده گرديديد، و همين سبب شود كه فشار آنان به تو سخت‌‏تر گردد و طمع ايشان در تو بيشتر.

اين كه گفتى آنان به راه افتاده‏‌اند، تا با مسلمانان پيكار كنند، ناخشنودى خداى سبحان از عزم آنان به جنگ با مسلمانان، از تو بيشتر است، و او بر دگرگون ساختن آنچه خود ناپسند مى‌‏دارد تواناتر. امّا آنچه از شمار آنان گفتى، ما در گذشته نمى‌‏جنگيديم به نيروى بسيار، بلكه مى‌‏جنگيديم با چشم داشتن به پيروزى و يارىِ [خداوند متعال].

نهج البلاغة، خطبه ۱۴۶ (ترجمه سید جعفر شهیدی)

إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَمْ يَكُنْ نَصْرُهُ وَ لَا خِذْلَانُهُ بِكَثْرَةٍ وَ لَا بِقِلَّةٍ وَ هُوَ دِينُ اللَّهِ الَّذِي أَظْهَرَهُ وَ جُنْدُهُ الَّذِي أَعَدَّهُ وَ أَمَدَّهُ حَتَّى بَلَغَ مَا بَلَغَ وَ طَلَعَ حَيْثُمَا طَلَعَ وَ نَحْنُ عَلَى مَوْعُودٍ مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ مُنْجِزٌ وَعْدَهُ وَ نَاصِرٌ جُنْدَهُ.

وَ مَكَانُ الْقَيِّمِ بِالْأَمْرِ مَكَانُ النِّظَامِ مِنَ الْخَرَزِ يَجْمَعُهُ وَ يَضُمُّهُ؛ فَإِنِ انْقَطَعَ النِّظَامُ تَفَرَّقَ وَ ذَهَبَ ثُمَّ لَمْ يَجْتَمِعْ بِحَذَافِيرِهِ أَبَداً. وَ الْعَرَبُ الْيَوْمَ وَ إِنْ كَانُوا قَلِيلًا فَهُمْ كَثِيرُونَ بِالْإِسْلَامِ عَزِيزُونَ بِالاجْتِمَاعِ. فَكُنْ قُطْباً وَ اسْتَدِرِ الرَّحَى بِالْعَرَبِ وَ أَصْلِهِمْ دُونَكَ نَارَ الْحَرْبِ. فَإِنَّكَ إِنْ شَخَصْتَ مِنْ هَذِهِ الْأَرْضِ انْتَقَضَتْ عَلَيْكَ الْعَرَبُ مِنْ أَطْرَافِهَا وَ أَقْطَارِهَا حَتَّى يَكُونَ مَا تَدَعُ وَرَاءَكَ مِنَ الْعَوْرَاتِ أَهَمَّ إِلَيْكَ مِمَّا بَيْنَ يَدَيْكَ. إِنَّ الْأَعَاجِمَ إِنْ يَنْظُرُوا إِلَيْكَ غَداً يَقُولُوا هَذَا أَصْلُ الْعَرَبِ فَإِذَا اقْتَطَعْتُمُوهُ اسْتَرَحْتُمْ فَيَكُونُ ذَلِكَ أَشَدَّ لِكَلَبِهِمْ عَلَيْكَ وَ طَمَعِهِمْ فِيكَ.

فَأَمَّا مَا ذَكَرْتَ مِنْ مَسِيرِ الْقَوْمِ إِلَى قِتَالِ الْمُسْلِمِينَ فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ هُوَ أَكْرَهُ لِمَسِيرِهِمْ مِنْكَ وَ هُوَ أَقْدَرُ عَلَى تَغْيِيرِ مَا يَكْرَهُ. وَ أَمَّا مَا ذَكَرْتَ مِنْ عَدَدِهِمْ فَإِنَّا لَمْ نَكُنْ نُقَاتِلُ فِيمَا مَضَى بِالْكَثْرَةِ وَ إِنَّمَا كُنَّا نُقَاتِلُ بِالنَّصْرِ وَ الْمَعُونَةِ.

بازدیدها: ۳۸

در رثای سید حسن نصر الله

🏴 بسم الله الرحمن الرحیم 🏴

◼️إنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُون◼️

سید هم آسمانی شد؛ و آن که ادعای منتظر بودنش را داریم نیامد. آقا جان! این مصیبت بر شما تسلیت.

اللَّهُمَّ انَّا نَشْكُو الَيْكَ
فَقْدَ نَبِيِّنا صَلَواتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِهِ،
وَ غَيْبَةَ وَلِیّنا،
وَ كَثْرَةَ عَدُوِّنا،
وَ قِلَّةَ عَدَدِنا،
وَ شِدَّةَ الْفِتَنِ بِنا،
وَ تَظاهُرَ الزَّمانِ عَلَيْنا.
فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ،
وَ أَعِنَّا عَلى‏ ذلِكَ يا رَبَّ
بِ‍فَتْحٍ مِنْكَ تُعَجِّلُهُ،
وَ بِضُرٍّ مِنْکَ تَکْشِفُهُ،
وَ نَصْرٍ تُعِزُّهُ،
وَ سُلْطانِ حَقٍّ تُظْهِرُهُ،
وَ رَحْمَةٍ مِنْكَ تُجَلِّلُناها،
وَ عافِيَتِكَ مِنْكَ تُلْبِسُناها،
بِرَحْمَتِكَ يا ارْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

بارالها ما نزد تو شکایت می‌آوریم از
فقدانِ پیامبرمان که صلوات تو بر او و خاندان او بادا؛
و غیبتِ ولی‌ّمان،
و فراوانیِ دشمنمان،
و کمیِ تعدادمان،
و شدتِ فتنه‌ها بر ما،
و چیره‌شدنِ زمانه علیه ما،
پس بر حضرت محمد و خاندان او درود فرست،
و ما را یاری کن، پروردگارا
به پیروزی‌ای از جانب تو که زود فرارسد،
و آسیب‌هایی که تو آنها را مرتفع گردانی،
و نصرتی که تو عزتش دهی،
و غلبه حقی که تو آشکارش کنی،
و رحمتی از جانب تو که سراپای ما را دربرگیرد،
و لباس عافیتی از جانب تو که آن را بر تن کنیم،
به امید رحمتت ای رحم‌کننده‌ترین رحم‌کنندگان.

از خداوند می‌خواهیم تلخی این حادثه را با تبدیل شدن آن به مقدمه‌ای که جهان را تکان دهد و به تعجیل فرج کمک کند، بر کام ما شیرین گرداند. ان شاء الله.

بازدیدها: ۲۴

خانواده مقاوم و نظام تعلیم و تربیت

بسم الله الرحمن الرحیم

وقوع انقلاب صنعتی و تحولاتی که از آن به مدرنیته یاد می‌شود، اگرچه فرصت‌های جدیدی را برای انسان پیش آورده، اما به همان میزان خانواده را نیز به چالش‌هایی گرفتار ساخته است؛ چه در خصوص وجود و تداوم بقای خویش و چه از حیث ایفای نقش اخلاقی‌اش بویژه در انتقال ارزشهای متعالی انسانی به نسل‌های بعدی. در این وضعیت، خانواده دو کار می‌تواند کار بکند: یا تسلیم وضع موجود بشود و کم کم به حذف خود و نابودی ارزشهای خود تن بدهد، یا در برابر این فضا مقاومت کند. اما ادبیات مقاومت، که به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، در فضای سیاسی و اقتصادی و نظامی دلالت‌های آشکاری داشته است، آیا می‌تواند در عرصه فرهنگ و خانواده نیز به کار گرفته شود؟ با این دغدغه و مبتنی بر این ایده که آن مقاومتی که در عرصه سیاسی و نظامی مطرح می‌شود، پشتوانه‌اش عرصه فرهنگ و خانواده است، برگزاری همایش بین‌المللی «خانواده مقاوم، چالش های اخلاقی در جهان متحول» در دستور کار قرار گرفت، با این مساله که اگر قرار باشد خانواده در برابر وضع موجود مقاومت کند، و هم خود و هم ارزش‌های اخلاقی‌اش را حفظ نماید، چه کار باید بکند؟

برای این همایش (که نهایتا در خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد و پنل‌های آن را از اینجا می‌توانید ملاحظه کنید) محورهای متعددی در نظر گرفته شد، که یکی از آن محورها، نسبت خانواده و نظام تعلیم و تربیت بود؛ و در زمستان ۱۴۰۲ نُه پیش‌نشستِ علمی برای باز شدن ابعاد مختلف این مساله طراحی و هر نشست با حضور دو استاد مدعو و دبیر علمی و در قالب ارائه و گفتگو برگزار شد:

سه نشست، ناظر به رسیدن به فهم عمیقی از نسبت خانواده و تعلیم و تربیت رسمی بود:

نشست ششم ناظر به ماهیت و وظایف خانواده در قبال نظام تعلیم و تربیت رسمی (ابعاد کلان و زوایای اصلی) بود. نشست نهم تاملاتی در مبانی این نسبت بود برای فهم زمینه‌ها و ریشه‌هایی که در شکل‌گیری چالش‌های جدید دخیل بوده و گشودن افق‌هایی برای حل مساله همراه با نقدهایی نسبت به سند تحول بنیادین. نشست هفتم هم ناظر به نسبت خانواده و مدرسه در دوره کودکی بود: دوره‌ای که هنوز آموزش رسمی اجباری آغاز نشده، و به خاطر سبک زندگی‌های جدید روز به روز بغرنج‌تر می‌شود.

بقیه نشست‌ها ناظر به وضعیت دو نهاد خانواده و مدرسه در قبال نهادها و عرصه‌های دیگر جامعه بود:

سه نشست ناظر به سه عرصه مهمی بود که مهمترین عناصر نقش‌آفرین در دوره مدرن است، یعنی سیاست و اقتصاد و فضای مجازی، یا به تعبیر دیگر دولت و بازار و رسانه. نشست اول مساله‌اش در حوزه سیاست‌گذاریی‌ها و نقش‌آفرینی‌هایی بود که حاکمیت در قبال نسبت بین خانواده و مدرسه انجام داده و یا باید بدان سمت برود و چه میزان و چگونه می‌تواند خانواده را در فرایندهای مربوط به تربیت رسمی جدی بگیرد. نشست چهارم، مساله این بود که در شرایطی که بازار و نظام سرمایه‌داری می‌خواهد مهار تربیت اقتصادی نوجوانان را به دست بگیرد، چه باید کرد. نشست پنجم هم به بحث رسانه و فضای مجازی اختصاص داشت که مدرسه و خانواده در قبال این پدیده و اثرات تربیتی آن، چگونه نقش‌آفرینی‌ای می‌توانند انجام دهند؛ و حاکمیت در این عرصه چه وظایفی دارد.

با توجه به وقوع انقلاب جنسی در جهان و تاثیرات مهم آن در عرصه زندگی انسانی، نشست دوم به این پرداخت که کارگزاران نظام تربیت رسمی و خانواده‌ها در این عرصه چه می‌توانند بکنند. و نهایتا دو نشست هم به سراغ دو راهکاری که در کشور ما توسط خود مردم (و نه حاکمیت) و تا حدودی بیرون از روند اصلی نظام آموزش و پرورش در پیش گرفته شده اختصاص یافت. نشست سوم سراغ مدارس خاصی رفت که از قبل از انقلاب و در مقابل موج مهاجم اما در همان بستر، با دغدغه‌های دینی راه‌اندازی شدند و بعد از انقلاب هم به انحاء گوناگون و متنوع‌تری ادامه یافتند، و نشست هشتم سراغ آن دسته از فعالیت‌هایی رفت که در چند سال اخیر عمدتا تحت عنوان مدارس مسجد‌محور تعریف می‌شوند.

به نظر نگارنده، شاید ریشه‌ای‌ترین مشکلی که در نسبت خانواده و «تعلیم و تربیت مدرن» در ایران وجود دارد این است که بسیاری از دلسوزان این دو نهاد غالبا فهم عمیق و صحیحی از این دو پدیده در دوره مدرن ندارند وبا یک فهم سنتی از وضعیت این دو، که به هیچ‌عنوان با واقعیت تناسب ندارد، به مواجهه با آن می پردازند. فهم جدی از این دو پدیده و سپس سراغ حل مساله رفتن، دغدغه‌ای بود که نگارنده به عنوان دبیر علمی این نشست‌ها بشدت پیگیر آن بود و پس از آماده شدن متن این نشستها نیز مقدمه‌ای بر این مجموعه نوشت که شاید بتواند به فهم عمیق‌تر صورت مسأله‌ای که با آن مواجیهم کمک کند و به افق‌هایی از راه‌حل‌هایی که در این نشست‌ها مطرح شد نیز اشاره شود؛ که متن آن در ادامه تقدیم می‌شود.

مقدمه مذکور همراه با متن اصلاح‌شده این نشست‌ها (که برخی اساتید اصلاحات مختصری در متن‌های خویش انجام داده بودند) به اهتمام «پژوهشکده زن و خانواده» (که پشتیبان اصلی برگزاری این نشست‌ها بود) در ۴۳۱ ص منتشر شد و کسانی که مایل به تهیه آن هستند از اینجا زیر می‌توانند اقدام کنند.

ادامه مطلب خانواده مقاوم و نظام تعلیم و تربیت

بازدیدها: ۱۵۵

واقعه عاشورا و فلسفه خلقت

بسم الله الرحمن الرحیم

امسال چون حج مشرف شده بودم برای دهه محرم ۱۴۴۶ به هیچ جا وعده ندادم. بعد از دو سه روز از شروع محرم، قرار شد در نمازخانه دانشگاه باقرالعلوم ع (قم) بعد از نماز ظهر و عصر بحثی مطرح کنم که روز پنج‌شنبه هم به علت گرمای هوا دانشگاه همچون تمام مراکز اداری شهر تعطیل شد؛ لذا این بحث در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه (۳ و ۴ محرم) و شنبه و یکشنبه (۷ و ۸ محرم) برگزار شد که چون اغلب مخاطبان اعضای هیات علمی بودند مقداری بحثها به صورت فشرده بیان شده است.

در ادامه فایلهای صوتی این جلسات تقدیم می‌شود. ضمنا در این جلسات آیات و احادیث متعددی خوانده شد که در ادامه فایلها، متن یادداشتهایی که برای هر جلسه آماده کرده بودم به همراه متن کامل احادیث مذکور (نه صرفا عبارتی که خوانده شد) تقدیم می‌شود. همچنین کل این یادداشتها را از فایلی از اینجا می‌توانید دانلود کنید؛ که در این فایل فرازهایی از احادیث که مورد استفاده بوده با رنگ قرمز مشخص شده است.

ادامه مطلب واقعه عاشورا و فلسفه خلقت

بازدیدها: ۱۸۷

بررسی رأی ابن‏‌جنید درباره محدوده حجاب و پوشش شرعی زن مسلمان

بسم الله الرحمن الرحیم

ابن‌جنید اسکافی از علمای بزرگ شیعه در سده چهارم است که کتابی از او به ما نرسیده؛ اما برخی آرای وی در کتب فقهی نقل شده است. علامه حلی جمله‌ای از او دربارة پوشش زن و مرد مطرح کرده، و خودش توضیحی بر آن افزوده است که ظرفیت سوءتفاهم دارد، تاجایی‌که برخی از غیرمتخصصان چنین اظهار داشته‌اند که ابن‌جنید حد واجب پوشش زن و مرد در برابر دیگران را مساوی می‌داند!

در این مقاله با روش تحلیلی و با مراجعه به اقوال نقل‌شده از ابن‌جنید معلوم می‌شود که چنین برداشتی از کلام ابن‌جنید ناشی‌ از ناآشنایی با متون تخصصی فقهی بوده، و ابن‌جنید نه‌تنها درخصوص پوشش زن در برابر نامحرم، بلکه حتی در «پوشش زن در نماز» نیز چنین دیدگاهی ندارد؛ بلکه تنها تفاوت نظر وی با دیگران دراین‌باره، آن است که وی پوشش سر زن در نماز را مستحب می‌داند، با این شرط که نامحرمی وی را در حین نماز نبیند.

با بررسی نقل‌قو‌ل‌های سخن وی در کتب علامه حلی و دیگران معلوم می‌شود که آن عبارت ابن‌جنید که مورد سوءِتفاهم واقع شده، صرفاً ناظر به معنای واژه عورت بوده، و اگر حُکمی هم از آن مدنظرش باشد، همان حکم عمومی پوشش است که هم زن و هم مرد دربرابر همگان (یعنی حتی دربرابر هم‌جنس و محارم خویش) موظف به رعایت آن هستند و فتوای وی در این زمینه همانند فتوای عموم فقهای شیعه است که همگی حد واجب پوشش زن را در برابر محارم و افراد همجنس همانند حد واجب پوشش مرد می‌دانند.

این مقاله حدود یک سال قبل نگارش یافت ولی با توجه به روندهای طولانی نشر، اخیرا در شماره ۸۰ دوفصلنامه علمی‌ فقه و حقوق خانواده (۱۴۰۳) منتشر شده است که برای دریافت متن کامل مقاله می‌توانید به اینجا مراجعه کنید.

بازدیدها: ۱۱۰

درس‌گفتار مسأله حجاب در شبکه چهار سیما

 بسم الله الرحمن الرحیم

چندی پیش یک دوره بحثهای مربوط به حجاب در سه محور گذشته، حال و آینده را نزد جمعی از اساتید دانشگاه آزاد ارائه دادم (اینجا). «گذشته» یعنی نشان دادن اینکه وجوب حجاب برای بانوان (در محدوده غیر وجه و کفین و قدمین) در اسلام یک امر مسلم و قطعی بوده و مناقشاتی که امروزه در اصل آن می‌شود صرفا سوءاستفاده از کم‌اطلاعی مخاطبان است. «حال» یعنی نشان دادن اینکه امروزه چه تحولاتی در جهان رخ داده که مساله حجاب که بخودی خود (یعنی صرف نظر از اوضاع و احوال خاص زمان و مکان ما) یک مساله چندان مهم نبوده است به یکی از اولویتهای جهان اسلام و حتی دشمنان اسلام تبدیل شده است و معنای حجاب امروز چه تفاوتهای مهمی با معنای این در قرون گذشته پیدا کرده است. و «آینده» یعنی برای آینده حجاب چه کارهایی باید انجام شود در سه ساحت انسان‌شناختیِ رفتار (قانون) و اخلاق (تجربه زیسته) و عقاید (حیا).

آقای شاهمرادی مدیر محترم شبکه ۴ پیشنهاد داد که این بحث را مستقلا و در قالب درس‌گفتار برای شبکه چهار ارائه کنم؛ که در پاییز ۱۴۰۲ ضبط شد و از ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ از ساعت ۱۷:۳۰ به مدت هشت روز (به غیر از روز جمعه و شنبه) پخش شد. به پیوست فایل پاورپوینت این جلسات تقدیم می‌شود.

برای مشاهده فیلم هریک از قسمتها در تلوبیون روی قسمت مورد نظر کلیک کنید.

🔸 قسمت اول (حجاب در گذشته: رفع برخی شبهات)

🔸 قسمت دوم (حجاب در گذشته: ادامه رفع برخی شبهات)

🔸قسمت سوم (حجاب در حال: تحلیل تمدنی از پدیده حجاب)

🔸قسمت چهارم (حجاب در حال: تحلیل انسان‌شناختی قرآنی از پدیده حجاب) اگر نشد اینجا را کلیک کنید

🔸قسمت پنجم (حجاب در آینده: معنا و چگونگی فرهنگ‌سازی برای حجاب)

🔸قسمت ششم (حجاب در آینده: ساختارها و اقتضاءات قانون)

🔸 قسمت هفتم (حجاب در آینده: اقتضاءات قانون‌گذاری در عرصه حجاب)

🔸قسمت هشتم (ادامه بحث قانون‌گذاری در عرصه حجاب + جمع‌بندی)

بازدیدها: ۷۸۳