نقدي بر کتاب «حجاب شرعي در عصر پيامبر ص» (۲)

بسم الله الرحمن الرحیم

کتاب «حجاب شرعی در عصر پیامبر» نوشته‌ای است از آقای امیر ترکاشوند که ظاهرا حوالی سال ۱۳۹۰ در فضای مجازی منتشر شد و ادعاهایی در آن مظرح گردید که کاملا خلاف واقعیت بود. در طول ۱۳ قرن گذشته و تا پیش از قرن بیستم که برخی افراد تحت تاثیر فرهنگ غرب سخنان متفاوتی مطرح کرده‌اند تمام علمای جهان اسلام، اعم از شیعه و سنی در وجوب پوشش بدن زن اتفاق نظر داشته‌اند و تنها اختلافی که بین آنها وجود داشت، در خصوص پوشاندن یا نپوشاندن «وجه و کفین و قدمین» (یعنی صورت و دو کف دست و دو کف پا) بوده است. از این رو، مساله بقدری در جهان اسلام واضح بوده که پوشش سر زنان به عنوان ضروری دین قلمداد شده است؛ یعنی مطلبی است که به عنوان یک تکلیف اسلامی مورد اذعان تمام مسلمانان بلکه غیرمسلمانان بوده است؛‌تا حدی که امروزه مهمترین نماد مسلمانی حتی از نظر غیرمسلمانان، حجاب زنان است.

اما این کتاب ادعا می‌کرد که برهنگی در زمان پیامبر ص یک پدیده بسیار عادی بوده است و طبیعی است که در چنین جامعه‌ای توصیه اسلام به پوشش فقط می‌توانست یک توصیه حداقلی باشد نه در حد پوشاندن تمام بدن غیر از وجه و کفین و قدمین. کاری که در این کتاب انجام شده شبیه این است که کسی امروزه با دوربین عکاسی به مناطق لختی‌ها در اروپا و آمریکا برود و صدها و بلکه هزاران عکس از این افراد در موقعیتهای مختلف بگیرد و همه در کتابی گرد آورد و در مقابل کسانی که تاکنون اروپا و آمریکا را از نزدیک ندیده‌اند ادعا کند که برهنه بودن در غرب یک پدیده بسیار عادی و متداول است و لباس پوشیدن یک امری است که خیلی بندرت رخ می‌دهد! تفاوت این مثال با آنچه در این کتاب رخ داده صرفا این است که چون عموم مردان صدها برابر عکسهای وی عکس و فیلم از زندگی غربیان دیده‌اند سخن وی را قبول نمی‌کنند، اما وقتی شبیه چنین کاری در خصوص منطقه حجاز در ۱۴۰۰ سال قبل انجام شود برای بسیاری از افراد غیرمتخصص باورپذیر می‌گردد. وی در ادامه کتاب خویش و بر اساس ذهنیتی که با مقدمات فوق در کتاب خویش رقم زده، سعی می‌کند با تحریف معانی کلمات قرآن چنین وانمود کند که آیات مربوط به پوشش سر و گردن و ساق پای زنان در قرآن کریم، ربطی به پوشش این اندامها ندارد و صرفا به معنای پوشش عورت است! و سپس با تقطیع سخنان برخی از فقها و تحمیل معانی نادرست بر تعابیر آنها چنین القا کند که اختلاف فقها هم فقط در محدوده ذکر شده نبوده، بلکه برخی فقها حد پوشش زن را فقط در حد عورتین می‌دانسته‌اند!

متاسفانه این کتاب به تدریج در میان افراد غیرمتخصص شیوع پیدا کرد و در میان طیف خاصی از جامعه به عنوان مدرک مهمی علیه حجاب شرعی قلمداد ‌گردید؛ و همین امر انگیزه‌ای شد که در سال ۱۳۹۲ مقاله‌ای بنویسم با عنوان «حجاب در آیات و روایات، نقدی بر کتاب حجای شرعی در عصر پیامبر» و در آن نشان دهم که وی چگونه مهمترین استدلالهای وی مبتنی بر تحریف معانی کلمات و تقطیع وقایع است؛ تا بلکه مخاطب حدیث مفصل بخواند از این مجمل. چندی بعد که کتاب مذکور گسترش بیشتری در جامعه یافت، انتشارات سدید (وابسته به بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق ع) از بنده درخواست کردند که اجازه نشر آن را به ایشان بدهم و آن را به صورت یک کتاب منتشر کردند. البته در این فاصله مجموعه ۳ جلدی‌ای با نام «حجاب‌پژوهی» به اهتمام دفتر مطالعات و تحقیقات زنان زیر نظر آقایان مجید دهقان و محمد عشایری منفرد منتشر شده است که بدون اینکه اشاره به نام کتاب مذکور داشته باشد به تفصیل تمام شبهات آن را پاسخ گفته است که به‌ویژه جلد اول آن با عنوان «پوشش زنان در زمان پیامبر» با تتبع بسیار جامعی بخوبی نشان می‌دهد که ادعای پایه کتاب مذکور چه اندازه بی‌اساس است.

در سال ۱۳۹۶ چندین موسسه از بنده درخواست مناظره با ایشان کردند؛ بنده پذیرفتم اما ایشان مرتب طفره می‌رفت تا نهایتا این مناظره در موسسه فهیم انجام شد که فایل صوتی و پاورپوینت و فیلم تصویری آن را از اینجا می‌توانید دریافت کنید.

با توجه به اینکه بخش‌هایی از کتاب مذکور همچنان در فضای مجازی و به صورت القای شبهاتی درباره اعتبار حجاب شرعی در حال گسترش است به دعوت موسسه نبأ قرار شد در نشستی مجازی مروری بر اهم ادعاهای کتاب و نقد آنها داشته باشم؛ که دو نشست در تاریخ ۷ و ۱۴ دیماه ۱۴۰۲ برگزار شد. در اینجا فایلهای این دو جلسه (فایل صوتی جلسه اول) و (فایل صوتی جلسه دوم) به همراه پاورپوینت جلسات بررسی حجاب شرعی در عصر پیامبر تقدیم می‌شود.

Visits: 26

تغییر افق نگاه به مساله حجاب

بسم الله الرحمن الرحیم

نشست «ضرورت تغییر نگاه ما به مساله حجاب؛ گامی به سوی مواجهه مناسب با مساله حجاب» به اهتمام آکادمی اخلاق‌پژوهی روشمند و انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی در تاریخ ۱۴۰۲/۸/۱۶ در فضای مجازی برگزار شد.

قبلا درباره معنای مناسب حجاب در معنای تجربه زیسته حجاب (حجاب به مثابه صیانت و حجاب به مثابه کنشگری زن مسلمان) و معنای منجمد حجاب در افق ساختارها (محوریت قانون‌گذاری برای حجاب باید در افق حقوق قانون مدنی باید باشد نه حقوق کیفری) بحثهایی داشته‌ام که با کلیک روی عبارات فوق می‌توانید به آن بحثها دسترسی پیدا کنید.
در این نشست مجازی عرصه سومی را مطرح کردم که می‌توان آن را معنای تجربه ایمانی حجاب دانست؛‌ یعنی فهم مساله پوشش و لباس انسان در افق فطرت و آفرینش نخست انسانی که گره ویژه‌ای با مفهوم حیا به عنوان یک مولفه بنیادین انسانی دارد که فایل صوتی آن در ادامه تقدیم می‌شود:

دریافت فایل صوتی (تا دقیقه ۵۴ ارائه بحث است و از آن به بعد پرسش و پاسخی است که در همان فضای مجازی رخ داده است)

Visits: 175

مسأله حجاب: گذشته، حال و آینده

بسم الله الرحمن الرحیم

روز شنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۲ به دعوت نهاد رهبری در دانشگاه آزاد واحد مرکز کارگاه یک‌روزه‌ای داشتم برای اساتید دانشگاه آزاد استان تهران درباره حجاب؛ که سعی شد یک بسته نسبتا کاملی از مباحث مربوط با حجاب در قالب سه دسته ارائه شود:

گذشته: آیا حجاب شرعی زنان به این صورتی که می‌شناسیم از زمان پیامبر ص مطرح بوده است؟ که با اشاره‌ای به اهم شبهاتی که در این زمینه مطرح شده است توضیح دادیم که واقعا حجاب شرعی زنان به همین صورت در زمان پیامبر ص واجب شده، تا حدی که امروزه به عنوان یکی از ضروریات دین شناخته می‌شود و با اشاره به کج‌فهمی‌های برخی از معاصران از کلام فقها، تبیین شد که در میان فقهای شیعه و سنی در پوشش همه اندامها اختلافی جز در خصوص وجه و کفین و قدمین وجود ندارد.

حال: چرا مساله حجاب امروزه این قدر مهم شده است؟ که با نگاهی تاریخی تبیین شد که اتفاقا مساله حجاب را ابتدا مخالفان اسلام جدی گرفتند؛ و با نگاه هویتی – تمدنی دیدیم که امروزه از چهار زاویه جایگاه خیلی خاصی پیدا کرده است: نماد تصویری؛ ناظر به زن بودن (فمینیسم)؛ انقلاب جنسی؛ اقتضاءات نظام سرمایه‌داری.

آینده: برای حل معضل بی‌حجابی و بدحجابی چه کنیم؟ که این از سه زاویه مطرح شد:

از زاویه فرهنگی (تقویت معنای درست حجاب و ارتقای آن از صیانت به کنشگری زن؛ با نیم‌نگاهی به بحث امر به معروف و نهی از منکر)

از زاویه ساختاری (جدی گرفتن آن به مثابه یک قانون مدنی با رعایت اقتضاءات آن)

از زاویه واقعیت عینی (بازخوانی و بازتعریف حجاب و عفاف به عنوان یک واقعیت انسانی در نسبت با خانواده)

فایل صوتی جلسات را از اینجا (فایل اول) (فایل دوم) (فایل سوم) و پاورپوینت ارائه شده در جلسه را از (اینجا) می‌توانید دریافت کنید.

Visits: 645

تبیین سازگاری تعدد قرائات با نزول قرآن بر حرف واحد

بسم الله الرحمن الرحیم

روز دوشنبه ۹ رمضان ۱۴۴۳ نشست علمی‌ای در موسسه حوزوی امام هادی ع برگزار شد با عنوان اصلی «تعدد قرائات، منشأ الهی یا خطای انسانی؟» و عنوان فرعی «تبیین دیدگاه سازگاری تعدد قرائات با نزول قرآن بر حرف واحد».

در این جلسه بنده که ارائه دهنده بودم از وجود قراءات متعددی که از جانب خداوند بر پیامبر اکرم ص نازل شده دفاع کردم؛ و بر این باورم که خود همین نزول قرائات متعدد یکی از عوامل مهم برای صیانت قرآن کریم از تحریف بوده است؛ و بسیاری از قراءاتی که برخی آنان را دال بر تحریف قرآن قلمداد کرده‌اند مصداق همین اختلاف قراءات بوده است. و آقای دکتر مستفید که به عنوان ناقد در این جلسه بودند از این موضع دفاع می‌کردند که تنها یک قراءت از این قرائات از جانب خداوند نازل شده؛ و بقیه محصول اشتباهات و تصرفات قاریان بوده است؛ که در ادامه فایل صوتی جلسه تقدیم می‌شود.

فایل صوتی نشست علمی تعدد قراءات (قسمت اول: ارائه سوزنچی)

فایل صوتی نشست علمی تعدد قراءات. (قسمت دوم: بیانات ناقد و پرسش و پاسخ)

چون به علت ضیق وقت، مطالب با سرعت زیاد و غالبا از حافظه بیان می‌شد متاسفانه در عرایض بنده سهواللسان‌هایی رخ داده است؛ مشخصا:
– به جای ابوالعباس مهدوی (متوفی ۴۳۰) گفته شد ابوالفضل مهدوی
-به جای تعبیر «ان علیا مولی المومنین» که در تفسیر ابن مردویه آمده، گفته شد «ان علیا امیرالمومنین»
– در احادیث مربوط به امام زمان تعبیر «کتاب جدید» آمده است، که گفته شد «قرآن جدید»
– «ابوحیان اندلسی» یکبار گفته شد «ابوحیان توحیدی»

همچنین در جلسه مکرر به فایل مکتوبی اشاره شد که در اختیار حضار قرار گرفته بود، که این فایل که هنوز ناتمام است را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.

Visits: 2009

بحث و بررسی آثار شهید مطهری ۳

بسم الله الرحمن الرحیم

در پاییز سال ۱۳۹۳ ارائه بحثهای شهید مطهری را بر اساس مجموعه ای که انتشارات دبیرخانه بینش مطهر منتشر کرده شروع کردم که سه مرحله از آن پیش رفت و به دلایلی کار متوقف شد و فایلهای صونی و پاورپوینت آنها را می‌توانید از اینجا ملاحظه کنید. سپس در تابستان سال ۱۳۹۷ به دعوت معاونت تهذیب حوزه، برخی از کتابهای مراحل بعد از آن را برای جمعی از طلاب که قبلا آثار قبلی را مطالعه کرده بودند، ارائه کردم؛ که متاسفانه فرصت تهیه پاورپوینت برای آنها نشد؛ ولی فایل صوتی آنها را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.

چندی قبل به دلایلی (عمدتا دلایل غیر معرفتی!) قرار شد که سیر مطالعاتی برای طلاب، به جای کتاب‌های بینش مطهر، بر اساس کتاب‌های انتشارات صدرا انجام شود[۱] و از پاییز ۱۳۹۹ به دعوت معاونت تهذیب حوزه، قرار شد تدریس کتابها بر اساس آثار منتشر شده توسط انتشارات صدرا به صورت فایل‌های تصویری ارائه شود که بتدریج در حال ضبط و بارگذاری آنها هستند که با اجازه آنها به نشر آنها در فضای عمومی هم اقدام خواهد شد (این کار به خاطر برنامه‌ای که برای بنده پیش آمدم در ابتدای زمستان ۱۳۹۹ متوقف شد و فعلا آ» دسته از فایلها که ارائه شده در جدول زیر به صورت هایپرلینک تقدیم می‌شود). برای اینکه دانلود و استفاده راحت‌تر باشد، فایلها در حدود ۲۰ دقیقه ضبط شده؛ و از این رو هرکتابی غالبا در بیش از یک فایل ارائه شده؛ و در ادامه جدول سیر مطالعاتی مذکور تقدیم می‌شود و هر فایلی که آماده شد روی قسمت آبی مقابل آن کلیک کنید تا به فایل مربوطه دسترسی پیدا کنید. ان شاءالله موارد دیگری که ضبط شده هم بزودی در محل مربوطه بارگذاری خواهد شد.

ادامه مطلب بحث و بررسی آثار شهید مطهری ۳

Visits: 1100

درس جامعه‌شناسی معرفت

بسم الله الرحمن الرحیم

بحثهای جامعه‌شناسی در ایران بشدت تحت تاثیر فضای انگلوساکسون است و لذا حوزه جامعه‌شناسی معرفت که یک حوزه باسابقه در فضای قاره‌ای (continental) است در ایران نسبتا ناشناخته است. شاید بهترین معرف این حوزه این باشد که بگوییم حوزه‌ تاملات فلسفی در عرصه جامعه‌شناسی است و اگر به چرخش فلسفه از وجودشناسی به معرفت‌شناسی توسط کانت اذعان کنیم، جامعه‌شناسی معرفت به نحوی چرخشی از معرفت‌شناسی کلاسیک به جانب خود ایجاد کرده و موضوع تاملات فلسفی را نسبت میان جامعه و معرفت (نه نسبت فرد و معرفت) قرار داده و لذا بتدریج کانون توجهات فلسفی خود را «زبان» قرار داده است. ادامه مطلب درس جامعه‌شناسی معرفت

Visits: 1917

هویت علم در آموزش عالی جمهوری اسلامی ایران

بسم الله الرحمن الرحیم

روز چهارشنبه ۶ اسفند ۱۳۹۹ در چهارمین جلسه از سلسله وبینارهای تخصصی مدیریت آموزش عالی که در جمع اساتید و دانشجویان دکترای این رشته در دانشگاه تهران برگزار می‌شد بحثی داشتم درباره «هویت آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران» و به تبیین دو چالش مهم پیش روی نظام آموزشی کشور پرداختم.

این بحث بنوعی ادامه دو بحثی بود که قبلا داشتم با عناوین «رسالت آموزش و پرورش در گام دوم انقلاب» (ارائه شده در همایش گام دوم انقلاب در قم ۱۳۹۸) که بعدا در مجموعه مقالات این همایش منتشر شد)؛ و نیز سخنرانی «وحدت حوزه و دانشگاه» در سال ۱۳۹۹

دانلود فایل صوتی

Visits: 256

اقتضائات قانون‌گذاری برای نظام خانواده

بسم الله الرحمن الرحیم

دبیرخانه ملی دین و حکمرانی با همکاری کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی سلسله جلساتی را با عنوان نشست‌های راهبردی دین و قانون‌گذاری برگزار کرده است؛ که در هشتمین نشست سخنرانی‌ای ارائه کردم ناظر به اقتضائات قانون‌گذاری برای نظام خانواده.

ادعای اصلی این است که در اسلام نظام خانواده با سایر نظامات اجتماعی تفاوت بنیادینی دارد و هدف اولیه قانون در عرصه خانواده «تحقق مودت و رحمت» است؛ و تحقق «عدالت» صرفا برای جایی است که آن هدف اولیه تامین نشود؛ برخلاف نظامات اجتماعی که تحقق عدالت در آنها هدف اصلی است. عدالت با تثبیت حد و مرزها حاصل می‌شود، اما مودت و رحمت با برداشتن حد و مرزها؛ و اینها اقتضائات متفاوتی را در طراحی و وضع قوانین پیش می‌آورد که در الگوهای غربی اصلا وجود ندارد. متاسفانه چون خوانش قوانین اسلامی در کشور ما تحت هژمونی مدل غربی رخ می‌دهد همان قوانین هم دچار کارکرد معکوس می‌شود که نمونه‌اش را در قوانین ناظر به مهریه در کشور مشاهده می‌کنیم که به جای اینکه عاملی بر تقویت پیوندهای خانوادگی باشد موجب تخریب پیوندهای خانوادگی شده است.

در این نشست که روز سه‌شنبه ۷ بهمن ماه ۱۳۹۹ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به صورت حضوری و مجازی برگزار شد حدود ۱ ساعت دیدگاهی مطرح کردم که فهرست آن را در پاورپوینت ضمیمه می‌توانید ملاحظه کنید) و ادامه جلسه به پرسش و پاسخ گذشت.

دانلود فایل صوتی این نشست

Visits: 363

تأملی در معجزه بودن قرآن کریم

بسم الله الرحمن الرحیم

چندی پیش از طرف برخی از دانشجویان فعال در دارالقرآن الکریم دانشگاه امام صادق علیه السلام جلسه‌ای دعوت شدم برای بحث درباره اعجاز قرآن.

در واقع شخصی به نام آقای محمد علی میرباقری جزوه‌ای در نقد اعجاز قرآن نوشته بود و آن بهانه‌ای شد برای طرح بحث اعجاز و پاسخ به نقدهای ایشان و اگر شد مناظره‌ای بین بنده و ایشان؛ که بحث بنده به صورت وبیناری برگزار شد و فایل آن همان زمان در کانال دارالقرآن مذکور در شبکه اجتماعی «بله» به آدرس https://ble.im/quranisu منتشر شد و بعد از مدتی زحمت پیاده کردن فایل صوتی را نیز خود دانشجویان دارالقرآن متقبل شدند و در همان کانال بارگذاری کردند. (قبل از جلسه بنده یکی از اساتید دانشگاه به نام دکتر ذوقی بحثی داشتند و بعد از بحث بنده هم آقای میرباقری آمدند و در یک جلسه مواضع خود را دوباره شرح دادند که چون در شرح مواضع ایشان عملا هیچ پاسخی به پاسخهای بنده داده نشد دیگر بنده ضرورتی برای برگزاری جلسه مناظره ندیدم. ارجاعاتی که در فایل به این دو بزرگوار می‌شود از این باب است)

دریافت فایل پاورپوینت جلسه تاملی در معجزه بودن قرآن کریم

دربافت فایل صوتی تاملی در معجزه‌بودن قرآن کریم

دریافت فایل متنی تاملی در معجزه بودن قرآن کریم (PDF مطابق با اسلایدهای ارائه شده در جلسه)

ادامه مطلب تأملی در معجزه بودن قرآن کریم

Visits: 30

وحدت حوزه و دانشگاه

بسم الله الرحمن الرحیم

امسال به مناسبت ایام وحدت حوزه و دانشگاه در دو وبینار مستقل (اولی به اهتمام حوزویان و دانشگاهیان دامغان؛ و دومی به اهتمام حوزویان و دانشگاهیان بیرجند) بحثی ارائه کردم برای کمک به فهم معضل بنیادینی که جدایی حوزه و دانشگاه را رقم زده است. نظر حقیر این است که ما در میدان بازی غربی واقع شده‌ایم و تا میدان بازی خدمان را درست نشناسیم و متناسب با آن اقدام نکنیم این جدایی قابل رفع نیست.

گفتار اول که در جمع حوزویان و دانشگاهیان دامغان (۴ آذر ۱۳۹۹) ارائه شد ناظر بود به طرح مساله از زاویه ساختاری:

دانلود فایل صوتی وحدت حوزه و دانشگاه (۱)‌ بحث ساختاری

گفتار دوم که در جمع حوزویان و دانشگاهیان بیرجند (۲۶ آذر ۱۳۹۹) ارائه شد ناظر بود به محتوای، یعنی نسبت علم و دین:

دانلود فایل صوتی وحدت حوزه و دانشگاه (۲) نسبت علم و دین

دانلود فایل پاورپوینت جلسه دوم (نسبت علم و دین)

Visits: 219

فلسفه خانواده

بسم الله الرحمن الرحیم

روز چهارشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۲۲ به پیشنهاد موسسه خاتم (خانواده اسلامی و تربیت معنوی) بحث زنده‌ای در فضای اینستاگرام خواهم داشت درباره فلسفه خانواده

از طریق لینک زیر می‌توانید وارد شوید:

https://instagram.com/ifstngo?igshid=neyg91az7azz

Visits: 422

اسلام در دنیای متجدد

بسم الله الرحمن الرحیم

روز پنج شنبه۹۹/۳/۱۵ به درخواست انجمن علمی دانشکده زنان و خانواده دانشگاه ادیان و مذاهب اولین نشست از سلسله نشست‌های اسلام و مقتضیات زمان/زنان بحثی با عنوان «اسلام در دنیای متجدد» برگزار شد با دغدغه پرداختن به این مساله که آیا اسلام ۱۴۰۰ سال قبل می تواند پاسخگوی مسائل امروز زنان باشد؟! فایل آن به پیوست تقدیم می‌شود.

دانلود فایل صوتی

 

Visits: 753

نقش‌آفرینی اجتماعی زن

بسم الله الرحمن الرحیم

از آنجا که امروزه ظاهراً فمینیسم است که مهمترین مدافع نقش‌آفرینی زن در اجتماع قلمداد می‌شود، گام اول در ترسیم الگوی مطلوب از حضور و نقش‌آفرینی اجتماعی زن این است که با تصویر صحیح میدان بازی، در دام الگوی «نا-مرد سالارانه» غربی نیفتیم؛
این مطلبی بود که چندی پیش در سخنرانی‌ای با عنوان زن یا نا-مرد، مساله این است! بدان پرداختم.

گام دوم، ارائه تصویر اسلامی است؛
و برای اینکه از مواجهه سلیقه‌ای اجتناب شود باید با اصل قرار دادن محکمات، این مساله متشابه را حل کرد.

بدین منظور نشستی در روز اول ماه مبارک رمضان ۱۴۴۰ (۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸) در مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران در قم برگزار شد، و از آنجا که جمع حاضر، در جریان بحث قبل بود، محور این جلسه، ادامه بحث مذکور قرار داده شد ودر فرصت مذکور عمدتا به بیان ابعاد سلبی تصویر اسلامی (یعنی چارچوبها و محدوده هایی که در طراحی این نقش‌آفرینی باید رعایت کرد) بسنده شد؛ هرچند اشاره بسیار مختصری شد به ابعاد ایجابی؛ تا ان شاء الله در فرصتی دیگر بحث تفصیلی از ابعاد ایجابی آن نیز مطرح شود.

دانلود فایل صوتی نقش آفرینی اجتماعی زن

Visits: 357

تکمله درس‌گفتار اسلام، اخلاق و حقوق جنسی

بسم الله الرحمن الرحیم

روز پنج‌شنبه ۲۰ دیماه ۱۳۹۷ در مدرسه آزادفکری دانشگاه شریف، بحث خود با عنوان فوق با تمرکز بر مساله همجنسگرایی را ارائه کردم که فایل پاورپوینت و مقالات قبلا تقدیم می‌شود (اینجا)

از آنجا که آقای نراقی برخلاف حقوق برگزارکنندگان این برنامه، اقدام به بازنشر فایل صوتی بحث خود نموده، و با تذکر برگزارکنندگان هم حاضر به برداشتن فایل نشده، و برگزارکنندگان به تضییع حق بنده در این مورد اذعان داشتند، برگزارکنندگان، نشر عمومی فایل بنده را نیز اجازه دادند که تقدیم می‌شود

فایل صوتی جلسه اول

فایل صوتی جلسه دوم

و البته فیلم کامل این برنامه درسایت مدرسه آزادفکری موجود است و پیشنهاد می‌شود افراد با ثبت نام در آنجا به کل گفتگوی طرفین دسترسی داشته باشند.

ضمنا قرار بود همان زمان و بلافاصله بعد از ارائه بحث ایشان، فایل بحث ایشان به بنده داده شود، اما متاسفانه بعد از یک و ماه و نیم، دیروز به دست بنده رسید. در آن نکاتی را مطرح کرده، که به نوعی پاسخ ایشان به برخی از اشکالاتی می‌باشد که بنده مطرح کرده بودم؛ و از آنجا که به نظر می‌رسد در هر دو مورد، توضیحات ایشان اشکالاتی داشت، آن اشکالات را در ادامه در دو بند توضیح می‌دهم و کما فی السابق، آمادگی خود را برای برگزاری جلسه گفتگو اعلام می‌کنم. ادامه مطلب تکمله درس‌گفتار اسلام، اخلاق و حقوق جنسی

Visits: 428

اسلام، اخلاق و حقوق جنسی

بسم الله الرحمن الرحیم

روز پنج‌شنبه ۲۰ دیماه ۱۳۹۷ در مدرسه آزادفکری دانشگاه شریف، بحثی را که درباره نسبت اسلام با اخلاق و حقوق جنسی قبلا وعده داده بودم با تمرکز بر مساله همجنسگرایی را ارائه کردم که فایل پاورپوینت آن در ادامه تقدیم می‌شود.

فایل پاورپوینت اسلام، اخلاق و حقوق جنسی

برای دریافت فایلهای کامل برنامه در سایت مدرسه آزادفکری اینجا را کلیک کنید. همچنین برای دریافت فایلهای صوتی بحث اینجانب اینجا را کلیک کنید.

ضمنا در مقاله “اسلام، اخلاق، و همجنسگرایی، نقدی بر آرش نراقی” و مقاله “تلاشی ناموفق در دفاع از پارادوکس حق ناحق بودن” بسیاری از نکات ارائه شده در بحث را می‌توانید ملاحظه کنید. این بحثها بعدا تکمیل شد و در دو مقاله “همجنس‌گرایی: اختلال يا امر طبيعی” و “تحلیل فلسفی-حقوقی همجنس‌گرایی: گناه «لواط» یا حق «ازدواج هم‌جنس‌گرایان»” در فصلنامه‌های علمی-پژوهشی منتشر گردید. لازم به ذکر است که این بحثها همگی مبتنی بر مبنایی است که آن مبنا نیز بعدا در مقاله‌ای با عنوان “جنسیت و فطرت؛ گامی به سوی یک «نظریه جنسی» اسلامی” منتشر شد.

Visits: 628

درس‌گفتگویی درباره اسلام و حقوق جنسی (مسأله همجنسگرایی)

بسم الله الرحمن الرحیم

اواخر دیماه امسال (سال ۱۳۹۷) درس-‌گفتگویی خواهیم داشت با موضوع «دین، اخلاق و حقوق جنسی» که به طور مشخص قرار است موضوع «همجنسگرایی» را مورد بحث قرار دهیم؛ بنده به عنوان مخالف، و آقای آرش نراقی به عنوان مدافع.

این برنامه به همت مدرسه آزادفکری در دانشگاه شریف برگزار می‌شود و شرکت در آن (چه شرکت حضوری و چه مجازی) تنها با ثبت نام میسر است (اینجا) و برای کسانی که نتوانستند حضور پیدا کنند (از اینجا) می‌توانند فایل صوتی جلسات و پاورپوینت آن را دریافت کنند؛ و البته از طریق سایت خود مدرسه آزادفکری می‌توانید فیلم جلسات را هم مشاهده کنید.

بر این اساس، در تحقیقات «یک آیه در روز» که هم در پیام‌رسان‌های ایتا و سروش و هم در فضای وب بارگذاری می‌شد، برای دوره محدودی، بررسی آیات مربوط به داستان قوم لوط را محور بحثهای روزانه قرار داده‌ام. (شروع از اینجا)

ادامه مطلب درس‌گفتگویی درباره اسلام و حقوق جنسی (مسأله همجنسگرایی)

Visits: 910

بحث و بررسی آثار شهید مطهری ۲

بسم الله الرحمن الرحیم

در پاییز سال ۱۳۹۳ ارائه بحثهای شهید مطهری را بر اساس مجموعه ای که انتشارات دبیرخانه بینش مطهر منتشر کرده شروع کردم که سه مرحله از آن پیش رفت و به دلایلی کار متوقف شد و آنها را می‌توانید از اینجا ملاحظه کنید.

در تابستان امسال (۱۳۹۷) به دعوت معاونت تهذیب حوزه، برخی از کتابهای مراحل بعد از آن را برای جمعی از طلاب که قبلا آثار قبلی را مطالعه کرده بودند، ارائه کردم؛ که متاسفانه فرصت تهیه پاورپوینت برای آنها نشد؛ و فعلا فقط فایل صوتی آنها تقدیم می‌شود.

یادآوری می‌شود که دبیرخانه مذکور برای تسهیل سیر مطالعاتی، آثار را به نحوی جدید که حتی الامکان وحدت موضوعی حفظ شود منتشر کرده است. لذا عنوان اصلی هر جلسه را عنوان کتابی که دبیرخانه مذکور تهیه کرده قرار داده ایم اما برای استفاده کسانی که از کتابهای انتشارات صدرا مطالعه می کنند، بزودی ذیل هر عنوان، اینکه این عنوان چه گفتارهایی از چه کتابهایی از انتشارات صدرا می‌باشد اشاره خواهد شد. لازم به ذکر است پاره‌ای از گفتارهایی که در این مجموعه توسط بینش مطهر تهیه و تنظیم شده، سخنرانی‌هایی است که هنوز انتشارات صدرا اقدام به نشر آنها نکرده است و لذا مابه‌ازایی در کتابهای انتشارات صدرا ندارد. (همچنین در پایان هریک از این کتابها، تعدادی از یادداشت‌های مرتبط با موضوع کتاب از مجموعه یادداشتهای شهید مطهری که توسط انتشارات صدرا منتشر شده است، نیز آمده است که گاه در بحثها از آنها استفاده می‌شود.)

این فایلها را از پیام‌رسان ایتا به آدرس https://eitaa.com/souzanchi/183  و از پیام‌رسان سروش به آدرس https://sapp.ir/souzanchi.ir نیز می‌توانید دریافت کنید

تربیت و رشد اسلامی: جلسه ۱ –  جلسه ۲

عقل و علم: جلسه ۱  – جلسه ۲

اخلاق اسلامی: اخلاق جلسه ۱ (توکل و رضا)  –  جلسه ۲ (صبر و زهد)

اسلام و توسعه: یک جلسه

پایان پیامبری: جلسه اول  – جلسه دوم (تکمیلی + امامت)

انسان‌شناسی: بحثهای مقدماتیجلسه اولجلسه دوم

Visits: 1259

انتشار جلد چهارم کتاب روایت مطهر

در ادامه کتابهایی که با عنوان روایت مطهر۱ و ۲ و ۳ منتشر شد و به شرح آرای شهید مطهری اختصاص داشت با توفیقات الهی، جلد چهارم و پایانی این مجموعه با عنوان فرعی «انسان، جامعه و تاریخ» حاوی بحث‌هایی پیرامون گفتارهای شهید مطهری در کتابهای «فطرت، انسان و ایمان، انسان در قرآن، هدف زندگی، جامعه و تاریخ، تکامل اجتماعی انسان، حق و باطل» منتشر شد.

چاپ اول این کتاب در ۱۷۶ صفحه و به قیمت ۱۶۰۰۰ تومان در بهار ۱۳۹۷ به اهتمام مؤسسۀ علمی ـ فرهنگی سدید (مرکز تحقیقات بسیج دانشگاه امام صادق علیه السلام) منتشر شده است.

Visits: 448

درس فلسفه غرب و فلسفه علم

در سال تحصیلی‌ای که در پیش داریم (نیمسال اول ۹۶-۹۷) درسی به نام «فلسفه غرب» برای دانشجویان ارشد رشته فلسفه علوم اجتماعی در دانشگاه باقرالعلوم ع دارم. در این درس پس از مرور سریعی بر آراء یونان باستان، محور اصلی بحث از دکارت تا کانت و هگل قرار خواهد بود و بعد از آن به سراغ فلسفه علم می‌رویم ان‌شاءالله

منبع اصلی درس فلسفه غرب کتاب «تاریخ مختصر فلسفه جدید» نوشته راجر اسکروتن (ترجمه اسماعیل سعادتی خمسه، انتشارات حکمت) خواهد بود؛ هرچند بحث فقط شرح متن نیست و تلاش می‌شود با ملاحظات کاربردی در حوزه مباحث فلسفه علوم اجتماعی باشد. کتاب مذکور نایاب بود اما مدتی است تجدید چاپ شده است.

برای درس فلسفه علم، متن معینی را قرار نداده‌ام. عمدتا به دو کتاب «چیستی علم» چالمرز و «فلسفه علم در قرن بیستم» گیلیس ارجاع می‌دهم اما بسیاری از بحثها خارج از این دو کتاب است. حال و هوایی از بحثهای اینجا را در بخش اول کتاب «علم دینی، معنا امکان و راهکارهای تحقق آن» می‌توانید بیابید.

فایلهای صوتی جلسات در سامانه آموزش مجازی دانشگاه بارگذاری می‌شود و مشاهده آن برای عموم آزاد است؛ اما مشارکت در آن فقط برای دانشجویان درس ممکن است. برای ورود به آن از اینجا اقدام کنید و در صورتی که درباره مباحث آن مطلبی داشتید می‌توانید در قسمت دیدگاه همین صفحه مطلبتان را منعکس کنید.

 

Visits: 964

چالش‌های انسان‌شناسی علوم انسانی مدرن

بسم الله الرحمن الرحیم

بیناد علوم انسانی و اجتماعی مدرن بر درک خاصی است که از انسان دارند. اغلب کتبی که با نام انسان‌شناسی از منظر اسلام نوشته شده، به مسائلی توجه کرده (مانند وجود روح، تجرد نفس و …)‌که البته به خودی خود مسائل خوبی است اما انسان در مواجهه با آراء غربیان متوجه نمی‌شود که اینها چه ربطی با آن بحثها دارد.

در ۵ شهریور ۱۳۹۶ در جمع طلاب و دانشجویان رشته‌های مرتبط با علوم اجتماعی در دوره آموزشی مفتاح،  بحثی مطرح کردم در زمینه مسائل بنیادین انسان‌شناسی در مواجهه با علوم انسانی غربی. در این جلسه در حد طرح سوال، تلاش شده بین برخی از بحثهای انسان‌شناسی ما که ربطی با مبانی انسان‌شناسی غربیها دارد ناظر به بحثهای آنها مطرح شود. با اینکه برخی بر این باورند که ترجمه آنتروپولوژی به انسان‌شناسی ترجمه خوبی نیست، اما به نظر حقیر، بحثهای آنتروپولوژی بخوبی پشتوانه‌های تلقی دوره مدرن از انسان را می‌تواند برملا کند و اگر مساله‌های آنتروپولژی را درست بفهمیم، می‌توانیم دریابیم که کدام از بحثهای انسان‌شناسی ما با بحثهای غربی‌ها قابل مقایسه است و می‌توان با یکی دیگری را نقد کرد.

به پیشنهاد شرکت‌کنندگان جلسه دومی هم برای شرح بیشتر مطلب در حدود یک هفته بعد تشکیل شد که متاسفانه اواخر آن ضبط نشده است.

فایل صوتی جلسه اول

فایل صوتی جلسه دوم

Visits: 1170